تعدیل اقساط مهریه در 1404 با وکیل متخصص خانواده

تعدیل مهریه چیست؟

تعدیل مهریه به معنای تنظیم دوباره میزان مهریه بر اساس شرایط اقتصادی و مالی روز است تا مبلغی که زن دریافت می کند با ارزش واقعی آن در زمان مطالبه هماهنگ باشد. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می کند که یا مهریه به صورت وجه نقد در عقد ثبت شده باشد و ارزش آن به مرور زمان کاهش پیدا کرده باشد، یا این که دادگاه قبلا مهریه را قسط بندی کرده و اکنون وضعیت مالی یکی از طرفین تغییر کرده باشد. هدف تعدیل این نیست که میزان مهریه کم یا زیاد شود، بلکه این است که اجرای حکم مهریه منطقی تر و منصفانه تر انجام بگیرد.

در مهریه هایی که به صورت مبلغ ریالی تعیین شده اند، قانون به روشنی بیان کرده است که این مبلغ باید بر اساس شاخص سالانه بانک مرکزی به روز شود. به همین دلیل، مهریه ریالی دقیقا با نسبت تورم و تغییر ارزش پول، محاسبه می شود تا زن از کاهش قدرت خرید مهریه خود ضرر نکند. در مقابل، اگر قبلا حکم تقسیط صادر شده باشد و شرایط مالی مرد یا زن تغییر کرده باشد، هر یک از طرفین می توانند درخواست تعدیل اقساط بدهند. دادگاه نیز با بررسی درآمد، هزینه های لازم زندگی، و مدارک مالی جدید تصمیم می گیرد که آیا مبلغ اقساط باید کاهش پیدا کند یا افزایش یابد.

در تیم حقوقی وکیل ترجمان، پیش از ارائه هر اقدام، وضعیت مالی، زمان عقد، نوع مهریه، حکم های قبلی و شاخص های اقتصادی با دقت بررسی می شود تا مشخص گردد استفاده از تعدیل به نفع کدام طرف است و بهترین مسیر حقوقی چیست. بسیاری از افراد بدون بررسی دقیق وارد این موضوع می شوند و همین اشتباه باعث می شود یا مهریه کمتری دریافت کنند، یا تعهد سنگین تری نسبت به توان مالی خود قبول کنند. همراهی یک وکیل آشنا با پرونده های مهریه در تهران باعث می شود روند تعدیل مهریه با کمترین ریسک و بیشترین نتیجه انجام شود.

نکته حقوقی 1: تعدیل به معنای حذف مهریه نیست، بلکه کاهش مبلغ آن یا اصلاح شرایط اقساط پرداختی است.

مشاوره رایگان: بهترین وکیل مهریه در تهران

شرایط تعدیل اقساط مهریه از طرف مرد

در بسیاری از پرونده های مهریه، پس از صدور حکم تقسیط، ممکن است شرایط مالی مرد با گذشته فرق کند. شغل از دست رفته باشد، درآمد کاهش پیدا کرده باشد یا هزینه های زندگی به شکل قابل توجهی بالا رفته باشد. قانون این تغییر ها را نادیده نمی گیرد و به مرد اجازه می دهد درخواست تعدیل بدهد تا مبلغ اقساط با توان واقعی او هماهنگ شود. تاکید اصلی قانون بر این است که پرداخت مهریه نباید زندگی مالی مرد را از حالت عادی خارج کند، به معنای دیگر او را دچار عسر و حرج نکند. به شرطی که تغییر شرایط به صورت واقعی و قابل اثبات باشد.

• کاهش واقعی درآمد مرد:اگر درآمد مرد کمتر از زمان صدور حکم تقسیط شده باشد، او می تواند درخواست کاهش مبلغ اقساط بدهد. کاهش درآمد باید با مدارکی مثل فیش حقوق، نامه شرکت یا گزارش بیمه ثابت شود.
• بیکاری یا تغییر شرایط شغلی: در صورتی که مرد شغل خود را از دست بدهد یا کار او به صورت جدی کم درآمد شود، دادگاه این تغییر را بررسی می کند و امکان تعدیل اقساط وجود دارد.
• افزایش هزینه های ضروری زندگی: بالا رفتن مخارج ضروری مثل اجاره، هزینه درمان یا مخارج فرزند می تواند دلیل موجه برای کاهش اقساط باشه؛ البته فقط اگر مدارک ارائه شود.
• ابتلا به بیماری یا ناتوانی جسمی: بیماری های پرهزینه یا شرایطی که مانع کار کردن مرد باشد، یکی از دلایل مهم برای تعدیل اقساط است و دادگاه به آن توجه می کند.
• افزایش تعداد افراد تحت تکفل: اگر مرد بعد از حکم تقسیط مسئولیت مالی جدیدی پیدا کند، مثل تولد فرزند یا نگهداری از والدین، امکان کاهش اقساط وجود دارد.

اگر مرد بتواند ثابت کند توان پرداخت او نسبت به زمان صدور حکم کمتر شده، دادگاه می تواند مبلغ اقساط را کاهش دهد یا فاصله پرداخت را بیشتر کند. مدرک، شفافیت و صداقت سه عنصر اصلی موفقیت در این نوع درخواست هستند. در واقع تعدیل برای مرد فرصتی است که پرداخت مهریه را به شکلی قابل مدیریت انجام دهد تا هم فشار مالی او کمتر شود و هم روند پرداخت مهریه ادامه پیدا کند.

شرایط تعدیل اقساط مهریه از طرف زن

در مقابل، ممکن است شرایط مالی مرد بهتر شده باشد؛ درآمد بالاتر رفته، شغل جدیدی پیدا شده یا حتی اموال تازه ای خریداری شده باشد. در چنین شرایطی قانون اجازه می دهد زن درخواست افزایش مبلغ اقساط بدهد. دلیل این موضوع روشن است؛ مهریه حق مالی زن است و اگر توان پرداخت مرد بیشتر شده باشد، منطقی است مبلغ اقساط نیز با شرایط فعلی او هماهنگ شود. هدف این است که مهریه با سرعت و امکان بیشتری وصول شود و حق زن از تاخیر های بی دلیل حفظ شود.

• افزایش درآمد مرد نسبت به زمان تقسیط: اگر مرد بعد از صدور حکم، شغل بهتری پیدا کند یا درآمد او بیشتر شود، زن می تواند درخواست افزایش مبلغ اقساط بدهد.
• خرید اموال جدید توسط مرد: در صورتی که مرد پس از صدور حکم املاک، خودرو یا دارایی های ارزشمند بخرد، زن می تواند ثابت کند توان مالی مرد افزایش یافته است و اقساط باید بیشتر شود.
• درآمد پنهان یا شغل دوم: اگر زن بتواند ثابت کند مرد منبع درآمد مخفی دارد یا از شغل دوم درآمد می گیرد، دادگاه اقساط مهریه را بازنگری می کند.
• افزایش ارزش اموال مرد: اگر ارزش دارایی های مرد به شکل قابل توجهی بالا رفته باشد، زن می تواند درخواست بدهد مبلغ اقساط متناسب با توان جدید مرد افزایش پیدا کند.
• رفتار مرد در عدم پایبندی به پرداخت اقساط: اگر مرد اقساط را دیر پرداخت کند یا قصد فرار از دین داشته باشد، زن می تواند درخواست تجدیدنظر در نحوه پرداخت بدهد.

زن زمانی می تواند اقساط مهریه را افزایش دهد که ثابت کند توان مالی مرد نسبت به گذشته بهتر شده است. دادگاه با بررسی درآمد، اموال جدید، گردش مالی یا شغل های تازه تصمیم می گیرد که مبلغ اقساط بیشتر شود. این روند باعث می شود مهریه سریع تر وصول شود و مرد نیز متناسب با توان واقعی خود پرداخت انجام دهد. تعدیل از طرف زن ابزاری است تا حق مالی او در شرایط اقتصادی جدید بهتر تامین شود.

روش های درخواست تعدیل مهریه

تعدیل برای مهریه، راه حل قانونی برای مردانی است که به دلیل فقر یا وضعیت اقتصادی بد قادر به پرداخت مهریه نیستند. زمانی که عسر و حرج مرد به دادگاه اثبات شود، قاضی محترم می تواند میزان مهریه را تعدیل کند. انتخاب روش صحیح درخواست، در موفقیت این نوع پرونده های حساس بسیار تعیین کننده است. در ادامه به بررسی کامل روش های درخواست خواهیم پرداخت.

 1.دادخواست مستقل حقوقی برای تعدیل مهریه

رایج‌ ترین و مؤثر ترین روش، تقدیم دادخواست مستقل به دادگاه خانواده است. در این روش، مرد (به عنوان خواهان) با تنظیم دادخواستی تحت عنوان “درخواست تعدیل برای مهریه”، مستندات اثبات عسر و حرج خود (شامل فیش‌های حقوقی، استشهادیه محلی، و مدارک بدهی) را به دادگاه ارائه می‌ دهد. این دادخواست باید به دادگاه خانواده محل اقامت زن تقدیم شود و مزیت آن تمرکز کامل دادگاه بر بررسی وضعیت مالی مرد بدون اختلاط با پرونده‌ های جانبی (مانند طلاق یا اجرائیه) است. بهترین زمان استفاده از این روش، هنگام مواجهه با حکم جلب یا اجرای مهریه سنگین پس از طلاق است.

۲. درخواست ضمنی (تقرییری) در دعوای دیگر برای تعدیل مهریه

این روش زمانی کاربرد دارد که زن از پیش‌ اقدام کرده باشد. مانند اقامه دعوای اجرای مهریه یا درخواست طلاق. مرد می‌ تواند ضمن ارئه پاسخ به دادخواست زن، در قالب لایحه دفاعی، درخواست تعدیل برای مهریه را مطرح کند. برای مثال، اگر زن برای دریافت مهریه ۵۰۰ سکه اقامه دعوا کرده باشد، مرد با ارائه مدارک فقر (مانند گواهی اشتغال به کار با حقوق ناچیز) در همان پرونده تقاضای کاهش مهریه می‌ کند. نکته کلیدی این است که اثبات عسر و حرج باید فوری و قوی باشد، زیرا دادگاه ممکن است پیش از رسیدگی به تعدیل، حکم به توقیف اموال یا بازداشت مرد صادر کند. این روش در طلاق توافقی نیز قابل پیگیری است.

۳. درخواست در جریان دادرسی طلاق برای تعدیل مهریه

اگر مرد در حال طرح دعوای طلاق باشد (مثلاً طلاق به دلیل عسر و حرج، می‌تواند همزمان درخواست به تعادل رساندن مهریه را در متن دادخواست طلاق مطرح کند. این رویکرد با استناد به تبصره ۲ ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی انجام می‌ شود و دادگاه به طور همزمان به هر دو درخواست رسیدگی می‌ کند. مزیت این روش، کاهش زمان دادرسی و جلوگیری از تشکیل پرونده‌های متعدد است، اما نیازمند تنظیم دقیق دادخواست با ذکر صریح درخواست تعدیل است.

مراحل تعدیل مهریه (گام به گام حقوقی)

تعدیل کردن مهریه فرآیندی قضایی است که نیازمند طی مراحل قانونی دقیق است. اما دوباره به شما توصیه می کنم که حتما قبل از طی کردن این مراحل، با یک وکیل متخصص امور خانواده مشاوره داشته باشید. درک این مراحل برای موفقیت در دادگاه حیاتی است. در ادامه به بررسی جامع این مراحل خواهیم پرداخت.

مرحله اول: آماده‌ سازی و جمع‌ آوری مدارک (پیش‌از دادخواست)

این مهم‌ ترین و حیاتی ترین مرحله است. مرد باید دلایل عسر و حرج (فقر و ناتوانی مالی) خود را با مدارک معتبر اثبات کند. شما برای تهیه این مدارک می توانید از نمونه های زیر استفاده کنید:

• تهیه فیش حقوقی، گواهی اشتغال، یا جواز کسب برای نشان‌ دادن درآمد ناچیز.
• ارائه استشهادیه محلی (گواهی حداقل ۳ نفر از معتمدین محل) مبنی بر وضعیت مالی نامساعد.
• جمع‌ آوری اسناد بدهی (چک برگشتی، حکم قطعی طلبکاری دیگران).
• دریافت گواهی عدم تمکن از اداره دارایی (در صورت امکان).
• تهیه کپی عقدنامه (برای استناد به میزان مهریه اصلی).
• کپی شناسنامه و کارت ملی.

نکته حقوقی 2: کیفیت و انطباق مدارک با ادعای عجز مالی، تعیین‌کننده موفقیت است. مشاوره با وکیل در این مرحله بسیار توصیه می‌ شود. شما می توانید برای دریافت نوبت فوری با شماره{09929994973} در تلگرام یا واتساپ یا ایتا در ارتباط باشید.

مرحله دوم: تنظیم و تقدیم دادخواست

مرد باید دادخواست تعدیل کردن مهریه را به دادگاه خانواده محل اقامت زن (خوانده دعوا) تقدیم کند. دادخواست باید شامل: مشخصات کامل طرفین، شمرده شدن مهریه اصلی، ذکر دقیق دلایل عسر و حرج، درخواست صریح برای کاهش مهریه، و فهرست مدارک پیوست باشد. همچنین پرداخت هزینه دادرسی مربوطه الزامی است. نمونه دقیق دادخواست در زیر برای راحتی شما مخطبان عزیز ارائه شده است.

نمونه دادخواست تعدیل مهریه (مطابق قوانین 1404)

در دادگاه خانواده شهرستان ………

خواهان: آقای ………….. (نام کامل)، فرزند …………، متولد ………..، شماره ملی …………، ساکن: …………، تلفن: …………
خوانده: خانم ………….. (نام کامل)، فرزند …………، متولد ………..، شماره ملی …………، ساکن: …………، تلفن: …………

خواسته: صدور حکم بر تعدیل (کاهش) مهریه معینه در عقدنامه شماره ……….. مورخ ……….. از میزان ……….. (مثلاً: هزار سکه تمام بهار آزادی) به میزان ……….. (مثلاً: یک‌صد سکه تمام بهار آزادی) به استناد عسر و حرج (ماده 1085 و 1086 قانون مدنی و مواد 1 و 2 قانون اعسار)

دلایل و منضمات دادخواست:

1. موضوع مهریه: مطابق صفحه …… عقدنامه رسمی شماره …… ثبت شده در دفترخانه …… ازدواج اینجانب با خوانده در تاریخ …… به مهر …… (مثلاً: هزار سکه تمام بهار آزادی) منعقد گردیده است.

2. ادعای عسر و حرج: اینجانب (خواهان) به دلیل فقر مفرط و ناتوانی مالی کامل و دائمی، قادر به پرداخت مهریه مذکور به میزان تعیین شده در عقدنامه نمی‌ باشم. پرداخت این مهریه برای من مشقت‌ بار و خارج از حد متعارف است و موجب عسر و حرج شدید می‌ گردد.

3. دلایل ناتوانی مالی (عسر و حرج):

   • شغل و درآمد ناچیز: اینجانب به عنوان …… (مثلاً: کارگر ساده) با درآمد ماهیانه حدود …… تومان مشغول به کار هستم (پیوست: فیش‌های حقوقی ۳ ماه اخیر و گواهی اشتغال به کار).

   • عدم مالکیت اموال: فاقد هرگونه ملک، خودرو، یا سرمایه قابل توجهی می‌باشم (پیوست: استشهادیه محلی گواهی‌دهنده بر وضعیت فقر و عدم تمکن مالی، توسط ۳ نفر از معتمدین محل).

   • بدهی‌ های معوق: به دلیل همین وضعیت مالی، دارای بدهی‌ های معوقه سنگین به اشخاص حقیقی و حقوقی می‌ باشم (پیوست: تصویر چک‌ های برگشتی، حکم قطعی محکومیت به پرداخت دین).

   • تکفل: دارای …… نفر فرزند/ پدر و مادر تحت تکفل هستم که هزینه‌ های معیشت آن‌ ها کلاً بر عهده اینجانب است.

   • تورم و نا متناسب‌ بودن مهریه: با توجه به تورم سرسام‌آور سال‌های اخیر، مبلغ مهریه که در سال …… تعیین شده، اکنون بسیار سنگین و خارج از تناسب با وضعیت عمومی جامعه است.

4. درخواست: با عنایت به مواد قانونی فوق‌الذکر و محرز بودن وضعیت عسر و حرج اینجانب، استدعا دارد پس از رسیدگی و احراز شرایط، حکم به تعدیل مهریه و کاهش آن از …… (مبلغ/میزان اولیه) به …… (مبلغ/میزان درخواستی) صادر گردد تا امکان پرداخت آن برای اینجانب فراهم آید.

مدارک پیوست:

1. کپی مصدق عقدنامه شماره ……

2. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان

3. فیش‌ های حقوقی ۳ ماه اخیر و گواهی اشتغال به کار

4. استشهادیه محلی (اصل) مبنی بر عدم تمکن مالی

5. تصویر چک‌ های برگشتی / حکم قطعی محکومیت به پرداخت دین

6. گواهی دارایی (در صورت وجود)

7. وکالت نامه وکیل (در صورت حضور وکیل)

تاریخ: ………..
امضاء: خواهان / وکیل دادگستری خواهان

مرحله سوم: تحقیق و بررسی دادگاه (پیش از جلسه اول)

پس از ثبت دادخواست، دادگاه اقدامات مقدماتی را انجام می‌ دهد. ابتدا دادخواست و مدارک مرد به زن ابلاغ می شود. ممکن است دستور معاینه محلی زندگی و کار مرد توسط بازرس دادگستری صادر شود تا وضعیت معیشتی او بررسی شود. از اداره دارایی در مورد دارایی‌ های مرد استعلام گرفته می شود.سپس تاریخ اولین جلسه رسیدگی تعیین می شود.

مرحله چهارم: جلسه/جلسات دادرسی

در این جلسات که با حضور قاضی، مرد (خواهان) و زن (خوانده) یا وکلای آن‌ ها برگزار می‌ شود. مرد (یا وکیل او) ادعا ها و دلایل عسر و حرج را تشریح و مدارک را ارائه می‌ کند.زن (یا وکیل او) می‌ تواند به این ادعا ها پاسخ دهد، مدارکی دال بر توانایی مالی مرد ارائه کند (مثلاً مالکیت اموال پنهان) یا ادعای مرد را تکذیب نماید. قاضی از طرفین سوال می‌پرسد و ممکن است نظر کارشناس رسمی دادگستری (مثلاً در مورد ارزش اموال) یا پزشکی قانونی (اگر مسائل مرتبط مطرح شود) را استعلام کند. طرفین می‌ توانند با ارائه لایحه دفاعیات خود را تکمیل کنند.

مرحله پنجم: صدور حکم نهایی

پس از بررسی کامل ادله و مستندات دو طرف:

• • اگر دادگاه عسر و حرج مرد را محرز و مهریه را غیرمتناسب تشخیص دهد، حکم به کاهش مهریه به میزان معین (مثلاً تبدیل 100 سکه به 30 سکه) صادر می‌ کند. این مبلغ جدید، ملاک مطالبه زن قرار می‌ گیرد.

  • اگر دادگاه ادعای مرد را فاقد دلیل کافی یا واقعی ندانست، دادخواست تعدیل را رد می‌ کند و مرد ملزم به پرداخت مهریه اصلی می‌ شود.

  • اعتبار حکم: حکم قطعی دادگاه (پس از طی شدن مهلت تجدیدنظر) لازم‌ الاجرا است و مبلغ مهریه را به میزان حکم‌شده تعدیل می‌ کند.

مدارک تعدیل اقساط مهریه

تعدیل اقساط مهریه زمانی قابل انجام است که دادگاه مطمئن شود شرایط مالی یکی از طرفین نسبت به زمان صدور حکم تغییر کرده است. این تغییر هم می تواند به ضرر مرد باشد (کاهش توان مالی) و هم به نفع او (افزایش درآمد). همین طور ممکن است زن ثابت کند که مرد برخلاف ادعای قبلی، توانایی پرداخت بیشتری دارد. برای این که دادگاه بتواند اقساط را دوباره بررسی کند، مدارک باید واقعی، مستند و قابل استناد باشند. هر ادعایی که پشتوانه مالی نداشته باشد، در رویه دادگاه های خانواده پذیرفته نمی شود.

مدارک تعدیل اقساط مهریه به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
۱. مدارکی که کاهش توان مالی را ثابت می کنند
۲. مدارکی که افزایش توان مالی را نشان می دهند

برای مرد، مدارک باید ثابت کنند او دیگر توان پرداخت اقساط فعلی را ندارد. برای زن، مدارک باید نشان دهند مرد بیشتر از قبل توان مالی دارد. دادگاه هیچ تغییری را بدون سند رسمی قبول نمی کند. به همین دلیل، ارائه مدارک مالی دقیق، شفاف و جدید مهم ترین مرحله در ثبت دادخواست تعدیل است.

در ادامه به بررسی این مدارک به صورت جامع خواهیم پرداخت.

۱. مدارک مربوط به درآمد و حقوق واقعی

هر مدرکی که نشان دهد میزان درآمد تغییر کرده است، قابل ارائه است مثل:

• فیش حقوق جدید

• قرارداد کاری تازه یا فسخ قرارداد قبلی

• گزارش شرکت، کارگاه یا محل اشتغال

• برگه مالیات یا سابقه بیمه

این مدارک نشان می دهد توان پرداخت واقعی امروز چه اندازه است.

۲. مدارک مربوط به وضعیت شغلی

در صورتی که شغل تغییر کرده یا از دست رفته باشد، باید مدارکی ارائه شود که این موضوع را ثابت کند، مانند:

• نامه پایان کار

• مدارک بیکاری

• گزارش تامین اجتماعی

• مستندات تغییر شغل با درآمد پایین تر

۳. مدارک مربوط به هزینه های ضروری

این بخش یکی از تاثیرگذارترین مدارک است، به خصوص زمانی که مرد درخواست کاهش اقساط دارد. این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:

• قرارداد اجاره

• هزینه درمان و مدارک پزشکی

• هزینه مراقبت از کودک یا والدین

• مخارج ضروری خانوار

• رسید بدهی های سنگین که قبلا وجود نداشته است.

۴. مدارک مربوط به اموال و دارایی های جدید

این قسمت بیشتر برای درخواست تعدیل از طرف زن کاربرد دارد تا ثابت کند مرد توان مالی بیشتری دارد. این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سند خرید ملک

• سند خودرو

• گزارش گردش حساب بانکی

• واریزی های سنگین و غیر متعارف

• اسناد سرمایه گذاری یا سهام

این مدارک نشان می دهد مرد برخلاف ادعای قبلی، توان پرداخت بیشتری دارد.

۵. مستندات مربوط به درآمد پنهان یا شغل دوم

اگر زن بخواهد ثابت کند مرد درآمد دیگری دارد، مدارک زیر قابل استناد است:

• گزارش تراکنش های بانکی

• مدارک فعالیت تجاری

• گردش حساب های مرتبط با کار دوم

• اسناد اجاره ملک یا درآمدهای غیر رسمی

۶. مدارک هویتی و مدارک پرونده قبلی

برای ثبت دادخواست تعدیل، ارائه مدارک زیر نیز ضروری است:

• کارت ملی و شناسنامه

• تصویر حکم قطعی اعسار و تقسیط

• شماره پرونده اجرای مهریه

• رسید های قبلی پرداخت اقساط

تعدیل پیش قسط مهریه

وقتی دادگاه توان مالی زوج را برای پرداخت مهریه بررسی می کند و حکم تقسیط صادر می شود، معمولا یک مبلغ اولیه به عنوان «پیش قسط مهریه» تعیین می شود. این مبلغ در واقع اولین پرداختی است که قبل از شروع اقساط، باید واریز شود و مبنای آن همان برداشت اولیه دادگاه از وضعیت مالی مرد است. اما همیشه شرایط اقتصادی در یک حالت ثابت نمی ماند. ممکن است بعد از صدور حکم، درآمد مرد کمتر شود، کار او به هم بخورد یا مخارج زندگی به شکل محسوسی بیشتر شود. در چنین شرایطی، رقم پیش قسط ممکن است دیگر با توان مالی او تناسب نداشته باشد و همین موضوع مسیر پرداخت مهریه را با مشکل روبرو کند. جایی که قانون اجازه می دهد مرد بتواند درخواست «تعدیل پیش قسط مهریه» بدهد و از دادگاه بخواهد مبلغ پیش قسط دوباره بررسی شود.

تعدیل پیش قسط در واقع بازنگری همین مبلغ اولیه است؛ یعنی دادگاه می تواند رقم پیش قسط را کمتر کند، اقساطی کند یا حتی در برخی پرونده ها آن را حذف کرده و پرداخت مهریه را صرفا بر اساس اقساط ادامه دهد. معیار تصمیم گیری قاضی همیشه یک چیز است: توان واقعی مرد، نه رقمی که روی کاغذ آمده. اگر مرد بتواند با مدارک روشن نشان دهد درآمد فعلی او با زمان صدور حکم تفاوت کرده، یا مخارج ضروری زندگی بالاتر رفته، احتمال کاهش پیش قسط وجود دارد. در مقابل، اگر وضعیت مالی مرد بهتر شده باشد یا دارایی جدید خریده باشد، زن هم می تواند درخواست بدهد پیش قسط افزایش پیدا کند تا دریافت مهریه سرعت بیشتری پیدا کند.

نکته مهم این است که تعدیل پیش قسط از همان مسیر قانونی تعدیل اقساط انجام می شود، اما دادگاه در بررسی دوباره پرونده اختیار دارد هم اقساط و هم پیش قسط را تغییر دهد. قانون برای این موضوع محدودیت زمانی یا تعداد دفعات تعیین نکرده است و هر زمان که تغییر قابل توجه در شرایط مالی رخ بدهد، امکان درخواست وجود دارد. این که نتیجه پرونده به نفع کدام طرف باشد، کاملا به مدارکی بستگی دارد که ارائه می شود و شناخت درست از نحوه رسیدگی دادگاه خانواده. در وکیل ترجمان، بررسی وضعیت مالی طرفین و پیش بینی نظر دادگاه قبل از ثبت دادخواست انجام می شود تا مشخص شود درخواست تعدیل پیش قسط چه میزان شانس موفقیت دارد و بهترین شیوه طرح آن چیست.

درخواست تعدیل مهریه زمانی پذیرفته می شود که دادگاه مطمئن شود شرایط مالی یکی از طرفین نسبت به زمان صدور حکم تقسیط تغییر کرده است. اما در بسیاری از پرونده ها، دادگاه به دلیل نبود مدارک کافی یا اثبات نشدن ادعا ها، درخواست تعدیل را رد می کند. مهم ترین نکته در این موضوع این است که صرف ادعا یا بیان مشکلات مالی کافی نیست و بار اثبات بر دوش شخصی است که درخواست تعدیل می دهد.

در برخی پرونده ها، مرد می خواهد اقساط را کاهش دهد اما هیچ مدرکی برای اثبات کاهش درآمد ارائه نمی کند. یا زوجه می خواهد اقساط را افزایش دهد، اما نمی تواند نشان دهد توان مالی مرد بیشتر شده است. از سوی دیگر، تناقض های مالی، ایجاد بدهی ساختگی، پنهان کاری یا گزارش های بانکی نامعتبر نیز باعث رد شدن درخواست می شود. دادگاه زمانی تعدیل را می پذیرد که دلیل روشن، قابل سنجش و مستند وجود داشته باشد. در ادامه، مهم ترین عواملی که باعث رد شدن درخواست تعدیل مهریه می شود را به صورت کامل و کاربردی بیان خواهیم کرد.

1. نبود مدارک معتبر برای اثبات تغییر شرایط مالی
2. ثابت نشدن کاهش یا افزایش درآمد
3. نبود اختلاف معنادار بین شرایط قدیم و جدید
4. پنهان کاری یا عدم شفافیت در ارائه اسناد
5. بدهی سازی یا هزینه تراشی مصنوعی
6. عدم ارائه مدارک مربوط به پرونده قبلی
7. خرید اموال جدید توسط مرد
8. اثبات نبود تغییر در وضعیت شغلی
9. عدم اثبات افزایش توان مالی مرد (در درخواست زن)

نکات مهم در خصوص تعدیل مهریه 

• پذیرش یا رد درخواست: قبول درخواست تعدیل کردن مهریه اختیاری با دادگاه است و قطعیت ندارد.

• نقش وکیل: مشاوره با بهترین وکیل خانواده در تهران برای تنظیم دقیق دادخواست، جمع‌آوری مستندات قوی و دفاع موثر در دادگاه، شانس موفقیت را به شدت افزایش می‌دهد.

• اثر تعدیل بر طلاق: درخواست تعدیل لزوماً منجر به طلاق نمی‌ شود، اما گاهی در کنار درخواست طلاق خلع بدون رضایت شوهر یا طلاق به دلیل عسر و حرج زن مطرح می‌ گردد.

• مهریه عندالمطالبه: درخواست تعدیل معمولاً برای مهریه عندالاستطاعه یا اقساطی مطرح می‌ شود. تعدیل مهریه عندالمطالبه پس از تبدیل به عندالاستطاعه (مثلاً از طریق قسط بندی حکمی) ممکن است.

• تجدیدنظر: طرفین می‌ توانند در صورت عدم رضایت از رای، ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ، درخواست تجدیدنظر کنند.

• اقساط جدید: در صورت قبول درخواست تعدیل، دادگاه مبلغ یا اقساط جدیدی را متناسب با توانایی مالی مرد تعیین می‌کند.

نتیجه گیری

تعدیل مهریه یک راهکار قانونی برای کاهش فشار مالی ناشی از مهریه بر مرد است، اما مشروط بر این است که مرد عدم تمکن مالی داشته باشد. این فرآیند پیچیده نیازمند ارائه مدارک محکم و دفاعیات حقوقی قوی دارد. مسیری که می تواند زندگی شما را دستخوش تغییرات زیاد کند. تیم حقوقی حمیدرضا ترجمان با تیم وکلای مجرب در امور خانواده، آماده ارائه مشاوره تخصصی رایگان، تنظیم دادخواست و همراهی شما در تمام مراحل دادرسی تعدیل کردن مهریه است.

سوالات متداول در رابطه با تعدیل مهریه

1. تعدیل مهریه به چه معناست؟
   تعدیل مهریه به معنای درخواست قانونی مرد از دادگاه برای کاهش مبلغ اصلی مهریه یا مبالغ اقساط توافق شده (یا حکمی) آن، به دلیل دشواری فوق‌ العاده و غیر قابل تحمل (عسر و حرج) در پرداخت آن است.

2. اگر مهریه قسط‌ بندی شود آیا امکان تعدیل اقساط وجود دارد؟
   بله. حتی پس از قسط‌ بندی مهریه (چه با توافق طرفین و چه به حکم دادگاه)، اگر مرد ثابت کند که پرداخت اقساط فعلی برایش موجب عسر و حرج شدید می‌ شود، می‌ تواند از دادگاه درخواست تعدیل اقساط مهریه را داشته باشد تا مبالغ اقساط یا تعداد آن‌ ها کاهش یابد.

3. آیا درخواست تعدیل اقساط مهریه فقط برای مرد وجود دارد؟
   بله. طبق قانون ایران، تنها مرد به عنوان مکلف اصلی پرداخت مهریه، می‌ تواند با استناد به عسر و حرج، درخواست تعدیل مهریه (اعم از اصل مبلغ یا اقساط آن) را به دادگاه تقدیم کند. زن حق درخواست تعدیل ندارد.

4. آیا درخواست تعدیل مهریه می‌تواند منجر به سلب حق زن شود؟
   خیر. تعدیل صرفاً به معنای کاهش مبلغ یا اصلاح شرایط پرداخت است و حقی را از زن سلب نمی‌ کند. زن همچنان صاحب مهریه (البته به مبلغ تعدیل شده) است و می‌ تواند برای وصول آن اقدام کند. در موارد حاد، زن می‌ تواند با استناد به عدم پرداخت مهریه، خود درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج یا طلاق خلع را مطرح نماید.

5. آیا پس از طلاق هم می‌توان درخواست تعدیل مهریه داد؟
   بله، اما محدودیت دارد. اگر طلاق واقع شده اما مهریه هنوز پرداخت نشده و مرد همچنان در عسر و حرج باشد، می‌ تواند برای تعدیل آن اقدام کند. اما اگر مهریه در دوران زوجیت و قبل از طلاق (مثلاً در زمان سه طلاقه یا انواع دیگر طلاق) پرداخت شده باشد، دیگر موضوعیتی برای تعدیل وجود ندارد.

6. نقش کارشناس در پرونده تعدیل مهریه چیست؟
   کارشناس رسمی دادگستری معمولاً به دستور دادگاه، وضعیت مالی، درآمد، هزینه‌ های زندگی و بدهی‌ های مرد را به دقت بررسی می‌ کند. نظر کارشناس مبنی بر وجود یا عدم وجود عسر و حرج و همچنین پیشنهاد مبلغ یا اقساط معقول برای مهریه، یکی از مهم‌ترین مستندات دادگاه برای صدور رای نهایی است.