اخطار مهم! تا زمانی که این گزارش را نخوانده اید مهریه تعیین نکنید!

مهریه، یک مفهوم آشنا و بسیار مهم در فرهنگ ایرانی و اسلامی است که نه تنها یک حق قانونی برای زنان است، بلکه نشانه ای از احترام و تعهد در زندگی مشترک است. قطعاً شما هم در مورد این حق شرعی و اصطلاحات پیچیده آن شنیده اید، اما آیا می دانید که این حق چگونه می تواند به شما کمک کند تا در زندگی زناشویی خود احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشید؟

در دنیای امروز، آگاهی از حقوق خود به ویژه در زمینه مسائل مالی و خانوادگی بسیار مهم است و به عنوان یک پشتیبان ما͏لی، می تواند به͏ شما این اطمینان را بدهد که در هر حالتی، حق شما محفو͏ظ است. با شناخت درست از فرایند های مربوط آن و مشاوره با یک متخصص در این زمینه، می توانید از این حق خود استفاده کنید و در مواقع لازم، به راحتی آن را مطالبه کنید.
در این مقاله، به بررسی دقیق و کامل مهریه و انواع آن خواهیم پرداخت. همچنین، مراحل قانونی وصول و تعیین مقدار آن را به صورت مرحله به مرحله توضیح خواهیم داد و در نهایت با معرفی بهترین وکیل خانواده تهران حمیدرضا ترجمان شما را در این مسیر پیچیده کمک می کنیم.

مهریه چیست؟

مهریه یک قرارداد بین زن و مرد است که با ازدواج دائم یا موقت، حقی به زن می دهد و مرد باید آن را پرداخت کند. این حق می تواند مالی، مانند طلا و سکه و همینطور غیر مالی، مانند گل و… باشد. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی ایران، به محض خواندن خطبه عقد، زن صاحب مهر است و می تواند هر کاری با آن انجام دهد. این حق قانونی به زن اجازه می دهد که در هر زمان، مهر خود را طلب کند.

مهریه انواع مختلفی دارد. به عنوان مثال پیشنهاد می شود مقاله مهریه زن بدون بچه را مطالعه فرمایید.

ابرا مهریه چیست؟

زمانی که زن پس از عقد مهر خود را به مرد ببخشد، چه مرد بخواهد چه نخواهد. در قانون نیز تبصره هایی در رابطه با این کار وجود دارد. طبق ماده 289 قانون مدنی، ابراء به این معناست که داین به اختیار خود از حق خود صرف نظر کند باید بدانید که در طلاق توافقی نیز ابرا اتفاق می افتد و زن مهر خود را می بخشد و رضایت مرد اهمیتی ندارد.

برای کسب اطلاعات کامل در این باره، مقاله ابرای مهریه را مطالعه کنید.

ویژگی های مهریه

مهریه دارای ویژگی هایی است که دانستن این ویژگی ها به شما کمک می کند تا اطلاعات کافی از آن داشته باشید و دچار ضرر های احتمالی نشوید. با ما در ادامه همراه باشید تا به معرفی این ویژگی ها بپردازیم:
• دارای مالیات: یعنی باید دارای ارزش اقتصادی و مالی باشد و با آن داد و ستد انجام داد. (ماده ۱۷۸ قانون مدنی)
• قابل تملک: به عبارت دیگر نمی توان اموال عمومی را به عنوان مهر قرار داد(مانند جاده ها یا باغ های عمومی) همچنین، مالی که به علت توقیف دادگاه در دسترس نیست، مهر نیست.(ماده۱۰۷۸ قانون مدنی)
• ملک شوهر: مال تعیین شده باید متعلق به شوهر باشد. البته با اجازه مالک، می توان مال دیگران را هم به عنوان مهر قرار داد. اگر مالک اجازه ندهد مرد باید مثل یا قیمت آن را بپردازد.( ماده ۱۱۰۰ قانون)
• معلوم و معین بودن: مقدار و نوع مهر باید برای دو طرف مشخص باشد تا از سردرگمی جلوگیری شود (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی). مثلاً نمی توان مقدار نامعلومی از زمین یا طلا را تعیین کرد. همچنین مهر باید مشخص باشد و نمی توان یکی از چند گزینه را بهطور نامشخص قرار داد.(مواد ۱۱۰۰ و ۱۰۷۹ قانون مدنی)
• منفعت عقلانی و مشروع: منفعت عقلایی و مشروع بودن یعنی مواردی که قانون استفاده یا فروش آنها را ممنوع کرده، مانند مواد مخدر، نمیتوان به عنوان مهر انتخاب کرد . (مواد ۲۱۵ و ۳۴۸ قانون مدنی).
• قابل تسلیم: یعنی باید قابل تحویل به زن باشد. اگر چیزی قابل دسترس نباشد نمی توان به عنوان مهر تعیین شود.

انواع مهریه

یادتان باشد که آشنایی با انواع مختلف مهریه اهمیت زیادی دارد چرا که عوامل مختلف و پیچیده ای بر آن تأثیر می گذارند. مهر براساس شرایط و نحوه تعیین چند دسته مختلف دارد که در ادامه به بررسی کامل هر یک می پردازیم.

مهرالمسمی

زمانی که مهر واضح و مشخص در عقد تعیین می شود و در سند ازدواج ثبت می شود. در واقع مال مشخصی که با توافق زوجین انتخاب می شود. این مال ممکن است به اصطلاح عین باشد(مانند خانه، زمین، باغ و…) و یا منفعت باشد(رهن یا اجاره خانه برای زمان معین) حتی به گفته قانون، کاری مثل آموزش هنر یا زبان خاص یا ساختن خانه هم یک نوع مهر است!
نکته مهم این است اگر مهر عین در زمان عقد وجود نداشته باشد زن می تواند مثل آن یا پول آن را دریافت کند.

مهرالمثل

در صورتی که مهر در زمان عقد مشخص نشده باشد یا مالی که به عنوان مهر تعیین شده، بدون ارزش یا غیرقابل تملک باشد یا زن به ازدواج خود آگاه نباشد و نزدیکی رخ داده باشد (زن جاهل به بطلان نکاح) به زن مهرالمثل تعلق می گیرد که براساس عرف جامعه و شرایط زن از جمله سن،زیبایی،تحصیلات،موقعیت خانوادگی و اجتماعی شرایط زمانی و مکانی مشخص می شود.

مهر المتعه

اگر قبل از اینکه نزدیکی اتفاق بیفتد، زن و شوهر از هم طلاق بگیرند و در عقدنامه مهری ذکر نشده باشد، زن صاحب مهرالمتعه می شود که براساس وضعیت اقتصادی مرد تعیین می شود

مهریه عند المطالبه یا مهریه عندالاستطاعه

احتمالا این دو کلمه بسیار مهم را زیاد شنیده اید، عندالمطالبه یعنی زن هر زمان که بخواهد می تواند مهر خود را بخواهد و مرد باید آن را پرداخت کند. عندالاستطاعه یعنی مرد اگر توانایی مالی داشته باشد باید مهر را پرداخت کند و در این حالت زن باید توانایی مالی مرد را ثابت کند.

تعیین مقدار مهریه

معمولاً با توافق دو طرف در زمان عقد تعیین می شود و همان طور که گفته شد می تواند به شکل عین یا منفعت باشد اما اگر به هر دلیلی توافقی صورت نگرفت، با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی زن مهرالمثل تعیین می شود. هنگام تعیین مقدار آن، حتما به همه جوانب توجه کنید.

ضمانت اجرای مهریه

در واقع ضمانتی است که شوهر را به پرداخت متعهد می کند و در صورت عدم پرداخت، زن می تواند از طریق دادگاه اقدام کند و در این جا یا مرد توان پرداخت کامل را دارد یا درخواست قسط بندی می کند. در هر دو حالت زن می تواند اقداماتی برای اطمینان از پرداخت مهر انجام دهد مانند توقیف اموال و حکم جلب و … .

آیا مهریه زندان دارد؟

بله. بر طبق قانون هر زمانی که مرد اقساط را پرداخت نکند، زن می تواند از دادگاه حکم جلب بگیرد؛ اما باید به یک نکته مهم توجه کنید که حکم زندان فقط تا ۱۱۰ سکه وجود دارد و اگر مهر زن بیشتر از ۱۱۰ سکه باشد و شوهر فقط بخشی از آن را پرداخت کرده باشد، زن می تواند درخواست جلب کند تا زمانی که مجموع اقساط به ۱۱۰ سکه برسد.
اگر شوهر بیشتر از ۱۱۰ سکه پرداخت کرده باشد، دیگر نمی توان حکم جلب گرفت. این قانون برای حمایت از حقوق خانواده تصویب شده است.

مهریه شرعی چه قدر است؟

مقدار شرعی آن، به طور خاص در قرآن یا حتی احادیث، به یک میزان ثابت محدود نشده است. اما دین اسلام پیشنهاد می کند که آن را در حد معقول و متناسب با شرایط مالی طرفین باشد.

مهریه حضرت فاطمه (س) معادل 500 درهم بوده است که در اسلام از آن به عنوان نمونه ای متعادل از این حق زن یاد شده است. 500 درهم در زمان کنونی به ارزش حدود 14 سکه طلا تعبیر می شود. هر چند این مقدارم الزام آور نیست و باید بر اساس توافق طرفین تعیین شود.

فرمول محاسبه مهریه به نرخ روز

تعیین ارزش مهریه به نرخ روز، فرمولی دارد که با دانستن آن، اشخاص می توانند میزان مهریه خود را مشخص کنند. این فرمول، در ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی، مشخص شده است که فرمول حساب کردن آن به صورت زیر می باشد:

ارزش مهریه به روز = مبلغ مهریه × عدد شاخص در سال قبل ÷ عدد شاخص در سال وقوع عقد

در صورتی که برای شما مقدور نیست مهریه را به این صورت حساب کنید؛ می توانید وارد سامانه محاسبه نرخ مهریه در سامانه قوه قضاییه شوید و به صورت آنلاین مبلغ و میزان مهریه را حساب کنید.

قانون جدید مهریه

طبق قانون جدید مهریه، سقف سکه ها ۱۴ عدد است و اگر زنی بیشتر از این مقدار تعیین کند باید مالیات پرداخت کند.در واقع این تغییر برای جلوگیری از مهریه های غیر واقعی و سنگین انجام شده است. در نتیجه، این قانون جدید مهریه باعث می شود افراد با دقت بیشتری اقدام به تعیین آن کنند و از تحمیل تعهدات مالی سنگین و غیر قابل اجرا جلوگیری شود.

تعدیل مهریه های ریالی

درخواست تعدیل می تواند هم از طرف مرد و هم از طرف زن مطرح شود و به معنی تغییر مبلغ یا شرایط پرداخت است. این تغییر به علت شرایط اقتصادی کشور یا شرایط مالی مرد است؛ مثلاً زن می تواند که با توجه به نرخ تورم، مبلغ اقساط افزایش یابد و مرد می تواند درخواست کاهش مبلغ اقساط را بکند.

وصول مهریه

وصول یعنی زن، مهر خود را از شوهر بگیرد. انتخاب بهترین روش وصول به عواملی مانند میزان آن، وضعیت مالی مرد و شرایط خاص هر پرونده بستگی دارد. مشاوره با یک وکیل متخصص می تواند برای شما کمک بزرگی باشد تا فرایند وصول را سریع تر و آسان تر انجام دهید. این فرایند معمولاً به دو روش اصلی انجام می شود. اجرای ثبت و مراجعه به دادگاه. در ادامه این دو روش را به طور کامل بررسی می کنیم.

اجرای ثبت

در روش اجرای ثبت، زن به دفترخانه های که ازدواج در آن ثبت شده مراجعه می کند. او باید درخواست صدور اجراییه برای مهر خود را بدهد. اجراییه یک نوع دستور رسمی است که به شوهر اعلام می کند که باید مهر را پرداخت کند. در ادامه به بررسی مراحل آن می پردازیم:

1.  مراجعه به دفترخانه: شما می توانید با مراجعه به دفتر خانه ای که در آن ازدواج خود را ثبت کرده اید، درخواست صدور اجراییه دهید.
2.  دریافت اجراییه: پس از بررسی مدارک، دفترخانه اجراییه را صادر می کند.
3.  مراجعه به اداره ثبت: همچنین می توانید با مراجعه به اداره ثبت، درخواست توقیف اموال شوهر خود را بدهید.
4.  ممنوع الخروجی: زن می تواند درخواست ممنوع الخروجی شوهر را هم بدهد تا او نتواند از کشور خارج شود.

مزایا روش اجرای ثبت: روش اجرای ثبت مزایای زیادی دارد؛ معمولاً سریع تر از مراجعه به دادگاه است و زن می تواند زودتر به حق خود برسد. هزینه های این روش معمولاً پایین تر است و بین ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان می باشد. زن می تواند به سرعت شوهر را ممنوع الخروج کند تا از فرار او جلوگیری شود.

مراجعه به دادگاه

در روش دادگاه زن ابتدا باید از اداره ثبت گواهی عدم امکان سازش بگیرد. این گواهی نشان می دهد که زن و شوهر نمی توانند با هم زندگی کنند. سپس زن به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهر خود را ثبت می کند. در ادامه مراحل این روش را بررسی می کنیم:

1.  دریافت گواهی عدم امکان سازش: ابتدا باید از اداره ثبت این گواهی را بگیرید.
2.  ثبت دادخواست: سپس باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید و دادخواست خود را ثبت کنید.
3.  تشکیل جلسه دادرسی: دادگاه جلسه های برای بررسی پرونده تشکیل می دهد.
4.  صدور حکم: پس از بررسی، دادگاه حکمی صادر می کند که نشان می دهد شوهر باید مهر را پرداخت کند.

مزایا مراجعه به دادگاه: در روش دادگاه به دلیل حکم صادره از سوی دادگاه، از ضمانت اجرایی قوی برخوردار است. همچنین زن می تواند در صورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد، درخواست صدور توقیف اموال مرد کند.

مدت زمان لازم برای وصول مهریه

صدور اجرائیه مهریه، برای زنانی که مهریه خود را مطالبه می‌کنند، اهمیت زیادی دارد؛ اما مدت زمان صدور اجرائیه مهریه در پرونده های مختلف متفاوت است. در برخی موارد، اجرائیه مهریه به طور نسبتاً سریع صادر می شود و زمان کمی طول می کشد. در موارد دیگر، ممکن است فرآیند دادرسی و وصول مهریه مدت زمان زیادی طول بکشد و حتی ممکن است به چندین سال برسد. به طور کلی، اجرائیه مهریه به پیچیدگی پرونده، دسترسی به اطلاعات لازم، وضعیت دادرسی و عوامل دیگر بستگی دارد. برای تسریع دریافت مهریه، بهتر است از روش ها و راهکارهای حقوقی و قانونی استفاده کرده و در صورت لزوم، با کمک وکیل متخصص و با تجربه، به مسائل مربوط به پرونده خود رسیدگی کنید. حمیدرضا ترجمان می تواند در این مسیر راهنمای شما باشد.

نکات مهم در فرایند وصول مهریه

فرایند وصول مهریه یکی از مسائل حساس و پرچالش در دعاوی خانوادگی است که نیازمند دقت و آگاهی از قوانین و مراحل حقوقی است. برای موفقیت در این مسیر، شناخت نکات کلیدی و استفاده از روش های قانونی اهمیت بسیاری دارد. در ادامه، به بررسی نکات مهم در این فرایند می پردازیم:

•  سقف مهریه: تا سقف ۱۱۰ سکه قابل بازداشت است. اگر مهر بیشتر از این مقدار باشد، زن باید برای دریافت مابقی از طریق دادگاه اقدام کند.
• درخواست تأمین خواسته: زن می تواند درخواست توقیف اموال شوهر را بدهد تا از دسترسی او به اموال جلوگیری شود.
• اعسار شوهر: اگر شوهر ثابت کند که قادر به پرداخت مهر نیست، ممکن است دادگاه حکم به قسطی شدن آن بدهد. یعنی زن می تواند مبلغ را به صورت قسطی دریافت کند.
• حق حبس: زن می تواند از حق حبس استفاده کند، به این معنا که تا زمانی که مهر او را پرداخت نشود، به شوهر خود تمکین نکند.
• دیون ممتاز: این حق جزو دیون ممتاز محسوب می شود و در صورت فوت شوهر، زن میتواند آن را از ماترک (اموال به جا از مانده شوهر) دریافت کند.

روند دریافت مهریه با حمیدرضا ترجمان

روند دریافت مهریه یکی از موضوعات مهم در زمینه حقوق خانواده است و نیازمند آگاهی و دقت بالایی است. قوانین در این موضوع مرتباً دچار تغییر می شوند در نتیجه مسیر این حق قانونی ممکن سخت به نظر برسد و اصطلاحات پیچیده شما را سردرگم کند.
بهتر است قبل از هر اقدام با یک وکیل با تجربه در این زمینه مشورت کنید تا بتوانید بهترین و آسان ترین روش را انتخاب کنید و از بروز مشکلات و پیچیدگی های قانون جلوگیری کنید.
پیشنهاد ما به شما حمیدرضا ترجمان است، ایشان به شما اطلاعات کافی درباره این مسیر و انتخاب بهترین روش می دهد و همچنین وضعیت پرونده شما را به طور منظم پیگیری می کند و در نهایت به شما کمک می کند تا جلوی ضایع شدن حق خود بایستید و حق قانونی خود را سریع و آسان پس بگیرید. پس چه در شرف ازدواج هستید چه جدایی حتماً با این وکیل متخصص برای درک بهتر حقوق خود مشورت کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پرونده‌ خود، از مشاوره رایگان با وکیل متخصص استفاده کنید.

به طور خلاصه

مهریه حق قانونی و شرعی هر زن است. اما اگر اطلاعات کافی درباره آن نداشته باشید، ممکن است شما را دچار مشکلات قانونی متعدد کند. شما می توانید با مشاوره با حمیدرضا ترجمان، با 23 سال سابقه وکالت، دیدگاه روشن و کاملی نسبت به این موضوع پیدا کنید و از مشکلات حقوقی جلوگیری کنید.