مهریه دختر باکره از موضوعاتی است که همیشه میان خانواده ها و حتی در دادگاه های خانواده سوال برانگیز بوده و برداشت های اشتباه درباره آن بسیار دیده می شود. بسیاری از زوجین نمی دانند که قانون برای این وضعیت چه حکم مشخصی دارد و مهریه در صورت وقوع طلاق پیش از رابطه زناشویی چگونه محاسبه می شود. همین ناآگاهی باعث بروز اختلافات جدی، نگرانی های مالی و حتی تشکیل پرونده های سنگین در دادگاه می شود. آشنایی با قوانین مربوط به مهریه دختر باکره می تواند از بروز بسیاری از تنش ها جلوگیری کند و مسیر تصمیم گیری را شفاف تر سازد. در چنین شرایطی، همراهی بهترین وکیل مهریه در تهران می تواند نقش تعیین کننده ای داشته باشد؛ زیرا وکیل متخصص نه تنها به قوانین مسلط است، بلکه با تجربه عملی خود می داند چگونه حقوق زن یا مرد را در این پرونده ها بدون اتلاف وقت و هزینه حفظ کند. با ما در ادامه همراه باشید تا به بررسی جامع و کامل این موضوع با کمک تجربیات وکیل متخصص امور خانواده با 25 سال تجربه بپردازیم.
مهریه دختر باکره چیست و حکم قانون و فقه چیست؟
در قانون مدنی ایران، مهریه حقی مالی است که به محض خواندن صیغه عقد نکاح برای زن ایجاد می شود و دختر باکره از این قاعده مستثنا نیست. قانونگذار تفاوتی میان زن باکره و غیر باکره در اصل ایجاد مهریه قائل نشده است. و تنها تفاوت زمانی ایجاد می شود که طلاق پیش از نزدیکی رخ دهد، زیرا در این حالت مطابق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی، زن مستحق نصف مهریه است. بنابراین در تعریف قانونی، مهریه دختر باکره همان مهریه تمام زنان است با این تفاوت که در زمان طلاق قبل از رابطه زناشویی، مقدار آن تعدیل می شود.
در فقه نیز اصل بر این است که مهر حق مسلم زن است و با صرف انعقاد نکاح ثابت می شود. فقهای شیعه تاکید دارند که باکره بودن زن نه موجب افزایش مهریه می شود و نه کاهش آن؛ تنها حکم فقهی مشابه قانون این است که در صورت جدایی قبل از دخول، زن تنها مالک نصف مهر خواهد بود. در این نگاه، بکارت صرفا یک اثر حقوقی در مرحله طلاق پیش از نزدیکی دارد، نه در اصل ایجاد یا ماهیت مهریه.
از چه زمانی مهریه دختر باکره بر ذمه شوهر قرار می گیرد؟
مهریه دختر باکره، همانند هر زن دیگری، از لحظه جاری شدن عقد نکاح بر عهده شوهر قرار می گیرد و قانون هیچ شرطی مثل شروع زندگی مشترک، دخول، یا انتقال به منزل شوهر را برای ایجاد این حق در نظر نگذاشته است. به محض این که عقد به صورت صحیح خوانده شد و دو طرف اهلیت قانونی داشتند، مهریه یک دین قطعی محسوب می شود و زن حق مطالبه آن را پیدا می کند؛ حتی اگر هنوز مراسم عروسی برگزار نشده باشد یا زوجین هیچ نوع رابطه زناشویی نداشته باشند.
مشاوره تخصصی: بهترین وکیل خانواده در تهران
نحوه مطالبه مهریه دختر باکره
در دوران عقد، بسیاری از زوجین تصور می کنند هنوز وارد مرحله جدی مسئولیت های مالی نشده اند، اما قانون به محض خوانده شدن عقد، مهریه را یک حق قطعی و قابل مطالبه برای زن می شناسد. به همین دلیل، در مواردی که میان خانواده ها اختلاف ایجاد می شود یا دختر قصد دارد وضعیت مالی و تعهد همسر آینده خود را روشن کند، موضوع نحوه مطالبه مهریه دختر باکره مطرح می شود. این مطالبه می تواند بدون نیت طلاق باشد، یا همراه با اختلافاتی که احتمال فسخ نکاح یا حتی فوت شوهر را در پی دارد. هر یک از این حالت ها، مسیر حقوقی متفاوتی دارند و شیوه اقدام در هر کدام باید دقیق، محتاطانه و مطابق قانون باشد.
نحوه مطالبه مهریه در دوران عقد بدون قصد طلاق
گاهی دختر باکره در دوران عقد فقط می خواهد حق مالی خود را مطالبه کند و هیچ تصمیمی درباره جدایی ندارد. قانون هم این حق را به شکل کامل به رسمیت شناخته است. مهریه در همان لحظه عقد به وجود می آید و مطالبه آن به معنای پایان رابطه نیست. در چنین شرایطی بهتر است روند مطالبه مهریه با آرامش و آگاهی انجام شود تا اختلافی که ممکن است قابل حل باشد، به یک بحران تبدیل نشود. هدف از این اقدام معمولا روشن شدن وضعیت مالی شوهر یا یادآوری تعهدات قانونی او است، نه ایجاد تنش میان دو خانواده.
قدم اول: بررسی عقدنامه و نوع مهریه و انتخاب مسیر مناسب حقوقی.
قدم دوم: تصمیم گیری درباره اقدام از طریق اداره ثبت یا طرح دعوا در دادگاه.
قدم سوم: آماده کردن مدارک هویتی و سند ازدواج.
قدم چهارم: ثبت درخواست رسمی و پیگیری ابلاغ ها.
قدم پنجم: اقدام برای توقیف اموال یا گفتگو برای سازش در صورت توافق پذیری طرفین.
نحوه مطالبه مهریه در دوران عقد با قصد طلاق
وقتی دختر باکره در دوران عقد تصمیم قطعی به طلاق می گیرد، نحوه مطالبه مهریه تفاوت هایی با حالتی دارد که هدف صرفا دریافت مهریه است. در این شرایط، قانون همچنان مهریه را دین قطعی می داند، اما چون طلاق قبل از نزدیکی انجام می شود، زن تنها مستحق نصف مهریه خواهد بود. از آنجا که روند طلاق در دوران عقد پیچیدگی بیشتری دارد و معمولا با حساسیت خانوادگی همراه است، لازم است مطالبه مهریه و ثبت دادخواست طلاق به صورت دقیق و هماهنگ انجام شود تا هیچ یک از حقوق زن نادیده گرفته نشود.
قدم اول: تصمیم قطعی درباره طلاق و بررسی اینکه طلاق از طرف زن، مرد یا توافقی انجام شود.
قدم دوم: جمع آوری مدارک لازم مانند عقدنامه، کارت ملی و هر سندی که نشان دهنده ترک رابطه یا اختلافات باشد.
قدم سوم: ثبت دادخواست مطالبه مهریه و همزمان یا پس از آن، دادخواست طلاق در دفتر خدمات قضایی.
قدم چهارم: پیگیری روند دادرسی و ارائه شهادت یا مدارک لازم برای اثبات عدم نزدیکی در صورت اختلاف.
قدم پنجم: پس از صدور حکم طلاق، درخواست اجرای نصف مهریه و توقیف اموال شوهر برای وصول آن.
مطالبه مهریه دختر باکره در فسخ نکاح
فسخ نکاح شرایط کاملا متفاوتی با طلاق دارد و آثار آن نیز در مهریه ممکن است تغییر کند. در این نوع جدایی، علت فسخ نقش مهمی در تعیین مقدار مهریه دارد. برای مثال، در برخی دلایل فسخ، زن مستحق کل مهریه است و در برخی موارد تنها بخشی از آن به او تعلق می گیرد. از آنجا که باکره بودن در فسخ اثرهای جداگانه ای نسبت به طلاق دارد، طرح درست دعوا و انتخاب مسیر حقوقی صحیح اهمیت زیادی دارد تا زن دچار زیان نشود.
قدم اول: تحلیل دقیق دلیل فسخ و تطبیق آن با مواد قانونی.
قدم دوم: تعیین مقدار مهریه قابل مطالبه با توجه به وضعیت بکارت و زمان فسخ.
قدم سوم: جمع آوری مدارک لازم شامل عقدنامه و مدارک اثبات کننده علت فسخ.
قدم چهارم: ثبت دادخواست فسخ و مطالبه مهریه به صورت مستقل یا همزمان.
قدم پنجم: پیگیری روند پرونده و جلوگیری از ایراد های احتمالی طرف مقابل.
مطالبه مهریه دختر باکره در صورت فوت شوهر
اگر شوهر پیش از نزدیکی فوت کند، زن همچنان حق مطالبه مهریه را دارد و باید آن را از اموال باقی مانده از شوهر دریافت کند. مهریه پس از فوت شوهر یک طلب قانونی از ترکه محسوب می شود و قبل از این که اموال میان ورثه تقسیم شود، باید پرداخت شود. باکره بودن در این جا تاثیری بر اصل حق زن ندارد، اما ممکن است در برخی مسائل فرعی نحوه محاسبه یا زمان مطالبه نقش داشته باشد. برای جلوگیری از تضییع حقوق زن، بهتر است روند مطالبه به صورت مستند و دقیق انجام شود.
قدم اول: تهیه گواهی فوت و گرفتن گواهی انحصار وراثت برای مشخص شدن ورثه.
قدم دوم: تعیین ارزش روز مهریه و بررسی وضعیت اموال متوفی.
قدم سوم: ثبت دادخواست مطالبه مهریه از ترکه در دادگاه صالح.
قدم چهارم: شناسایی اموال مانند ملک، خودرو، حساب بانکی و سپرده ها.
قدم پنجم: درخواست توقیف اموال قبل از تقسیم ترکه برای جلوگیری از انتقال دارایی
شرایط عدم تعلق مهریه به دختره باکره
به طور کلی، فرض بر این می شود که زوجه، حتی در صورت دوشیزه و باکره بودن، مستحق تمام مهریه است و طبق ماده 1082، همین که عقد ازدواج، جاری شد، مهریه حقی برای زن است و در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد، به محض جاری شدن خطبه عقد، این امکان را دارد تا برای مطالبه مهریه، اقدام کند.
با توجه به این که اکثر درخواست هایی که برای مطالبه مهریه می شود، در زمان طلاق بوده و از طرفی نیز اگر در برخی موارد، رابطه زناشویی بین زوجین برقرار نشده و این موضوع با ارائه گواهی بکارت، ثابت شود، موضوع حق مهریه زن نیز متفاوت خواهد بود. در این صورت، می خواهیم به مواردی که امکان تعلق گرفتن مهریه دختر باکره وجود ندارد، بپردازیم.
1-باطل بودن عقد ازدواج
عقد ازدواجی که بین طرفین، منعقد شده، ممکن است به دلایلی باطل بوده و از طرفی حقوق قانونی زن را تحت الشعاع قرار دهد. قانون مدنی در ماده 1098 عنوان کرده است که بطلان عقد نکاح و همچنین عدم رابطه جنسی بین زن و شوهر سبب می گردد تا زن، مستحق دریافت مهریه نباشد.
عقدی که باطل بوده و شرایط صحت کامل عقد نکاح را نداشته باشد و از طرفی نیز زن و شوهر هنوز نزدیکی باهم نداشته باشند و ثابت شود که دختر، باکره است، زوجه مهریه ندارد. البته در این ماده، عنوان شده است که رابطه ای قبل از مطالبه مهریه، وجود نداشته و مستقیما به بحث باکره بودن دختر اشاره نکرده است. اما در هر صورت می توان این مورد را به عنوان موارد عدم تعلق مهریه به دختر باکره، بر شمرد.
البته طبق ماده 1101 قانون مدنی نیز در صورت فسخ نکاح و عدم نزدیکی بین طرفین و باکره بودن زوجه با ارائه گواهی بکارت، زوجه مستحق دریافت مهریه نیست.
2- فوت زن یا مرد پیش از تعیین مهریه
در مواردی که زن و شوهر با هم عقد دائم کرده اند اما هنوز مهریه تعیین نشده است(از لحاظ حقوقی، اگر در عقد دائم مهریه تعیین نشده باشد، مانعی ندارد که پس از عقد زوجین نسبت به تعیین مهر، اقدام کنند)، اما یکی از زوجین فوت کند، طبیعتا مهریه برای دختر باکره، نیست و در این صورت مهریه به او تعلق نخواهد گرفت.
رای دیوان عالی کشور در مورد مهریه دختر باکره
اختلاف نظر در مورد مهریه دختر باکره بین مراجع قضایی، معمولا زیاد است و برخی مراجع، میزان پارگی گرده بکارت و یا از بین رفتن آن را به عنوان استحقاق کل مهریه یا عدم تعلق مهریه در نظر می گرفتند اما برخی نیز اثبات وقوع رابطه را در این زمینه شرط می دانستند.
از این رو دیوان عالی کشور در این خصوص رایی را صادر کرد که برای دریافت کامل مهریه از طرف زن، سلامت پرده بکارت دختر، ملاک عمل نیست بلکه آن چیزی که در این زمینه، حائز اهمیت است، رابطه زناشویی یا عدم رابطه بین طرفین است.
در واقع اگر حتی طبق نظریه پزشکی قانونی، ثابت شود که پرده بکارت سالم بوده و هنوز دختر در حالت باکره بوده است اما بین طرفین، رابطه نزدیکی برقرار شده است، زن مستحق دریافت کامل مهریه است.
نکته حقوقی: در صورتی که زن، باکره بوده و بدون دخول و انجام عمل زناشویی، از هم طلاق بگیرند، طبق قانون از جمله مواردی است که زن دیگر ملزم به نگه داشتن عده نیست و می تواند بلافاصله بعد از طلاق، ازدواج کند و این موضوع سبب باطل شدن عقد نکاح نیست.
مشاوره تخصصی پیرامون مهریه
در رابطه با مهریه دختر باکره و این که اگر زن و شوهر با یکدیگر، رابطه برقرار نکرده باشند، وضعیت مهریه به چه نحوی است در متن مقاله به این موضوع، پرداخته شد. اما با توجه به این که موضوع مهریه خصوصا برای زنان متاهل بسیار حائز اهمیت بوده و سوالات زیادی در این زمینه مطرح می شود، برای دریافت پاسخ های خود به صورت تخصصی کافیست از طریق راه های ارتباطی درج شده در وب سایت با ما در ارتباط باشید. البته توصیه می شود اگر قصد به اجرا گذاشتن مهریه را دارید، حتما در این زمینه با وکیل متخصص در ارتباط باشید تا بدون اتلاف وقت و در سریع ترین زمان ممکن بتوانید وضعیت مهریه خود را تعیین تکلیف نمایید.
جمع بندی
مهریه دختر باکره در حالتی که بحث طلاق به میان آید، شرایط آن با حالت های دیگر مطالبه مهریه، متفاوت است. به این صورت طلاق قبل از دخول و با کره بودن دختر، سبب می شود تا نصف مهریه را دارا شود. اما در صورتی که بحث طلاق مطرح نباشد و دختر باکره بخواهد مهریه را به اجرا بگذارد، تمام مهریه را می تواند دریافت کند. البته در صورتی که قبل از دخول، زن تقاضای فسخ نکاح را به دلیل عدم توانایی جنسی مرد در برقرار رابطه، داشته باشد، نصف مهریه برای زن است. در هر صورت برای اجرا گذاشتن مهریه کافیست زوجه از طریق مراجعه به دوایر اجراییه ثبت اقدام نماید که در این زمینه می تواند وکیل بگیرد و با کمک وکیل برای مطالبه مهریه اقدام نماید.
سوالات متداول
مهریه به دختر باکره تعلق می گیرد؟
بله دختر باکره نیز مستحق دریافت مهریه است و حتی با ارائه گواهی بکارت نیز این موضوع مانعی برای استحقاق مهریه برای دختر نیست.
آیا قبل از دخول و نزدیکی مهریه زن نصف می شود؟
در صورتی که طلاق قبل از دخول و نزدیکی باشد، مهریه زن نصف می شود اما در صورتی که دختر باکره باشد و درخواست مطالبه مهریه داده شده باشد اما بحث طلاقی مطرح نباشد، تمام مهریه برای زن خواهد بود.
قبل از دخول و نزدیکی زن ملزم به نگه داشتن عده طلاق است؟
از جمله مواردی که زن نیازی به نگه داشتن عده طلاق به مدت سه ماه ده روز نمی باشد همین بحث طلاق قبل از دخول و نزدیکی است
