نحوه و شرایط قانونی انحصار وراث مادر فوت شده+مراحل و مدارک/ مشاوره رایگان

انحصار وراثت تنها به اموال به جای مانده از پدر، محدود نمی شود. بلکه شاید مادر در زمان قید حیات خود اموالی داشته باشد و در این صورت باید بعد از فوت وی مشخص شود که این اموال به چه کسانی و تا چه میزان می رسد. نحوه انحصار وراثت مادر با پدر تفاوتی ندارد و در هر صورت تعیین سهم الارث مطابق قانون مدنی و طبق درجات ارث، انجام می گیرد. تقسیم ارث بین وراث نیازمند بررسی تخصصی قوانین ارث توسط وکیل دادگستری بوده و به جهت اهمیت این موضوع قصد داریم تا در ادامه به شرایط و نحوه تقسیم ارث از اموال مادر بین فرزندان یا سایر ورثه بپردازیم. همچنین در انتها با معرفی حمیدرضا ترجمان با 24 سال تجربه در امور حقوقی، سعی در آسان تر کردن راه شما داریم. با ما همراه باشید.

منظور از انحصار وراثت مادر فوت شده چیست؟

انحصار وراثت یک راه قانونی برای تقسیم اموال بعد از فوت متوفی بین وراث است. حال این تقسیم ارث می تواند برای اموال مادر یا پدر باشد که از لحاظ انجام مراحل، تفاوت خاصی ندارند. بنابراین در پاسخ به این سوال که انحصار وراثت مادر چیست، باید گفت که تقسیم ماترک مادر بین ذی نفعانی که طبق قانون از وی ارث می برند. البته انجام مراحل انحصار وراثت، در همه شرایط اجباری نیست و خود وراث می توانند به صورت توافقی نسبت به سهم الارث به توافق برسند. البته از آن جهت که گواهی انحصار وراثت در بسیاری از مواقع مورد استفاده قرار می گیرد، ورثه برای جلوگیری از مشکلات احتمالی بهتر است که گواهی مربوطه را دریافت کنند و به نوعی تعیین سهم الارث را برعهده قانون قرار دهند.

نکته حقوقی 1: البته ناگفته نماند که حقوق مرد و زن در تقسیم ماترک مربوط به مادر نیز طبق قانون بایستی رعایت شود و ورثه به عنوان خواهان می توانند از دادگاه بخواهند تا به شیوه ای که در قانون مدنی بیان شده است، تقسیم ترکه را انجام دهد.

تقسیم ارث بعد از فوت مادر بین چه کسانی انجام می شود؟

یکی از سوالات مهم و پر تکرار در حوزه ارث، آن است که بعد از فوت متوفی که با فرض این که مادر فوت کرده باشد، بعد از فوت وی چه کسانی از اموال او ارث می برند؟ برای پاسخ به این پرسش که پیرامون نحوه تقسیم سهم الارث از اموال مادر، باید درجات و طبقات اصلی ارث را مورد بررسی قرار دهیم. تقسیم بندی طبقات ارث بین خویشاوندان نسبی که به طور کلی شامل سه گروه هستند، موارد زیر را شامل می شود:

• گروه اول: والدین، فرزندان و نوادگان مادر
• گروه دوم: اجداد، برادر و خواهر و فرزندان آنها
• گروه سوم: عمه، عمو، دایی و خاله مادر و فرزندان آنها

به طور کلی بعد از فوت مادر، برای انحصار وراثت به این سه گروه توجه می شود. در ابتدا به طبقه اول توجه می شود و به همین روال برای تقسیم اموال، طبقات بعدی مورد بررسی قرار می گیرند. در واقع تا زمانی که هر یک از افراد هر طبقه، در قید حیات باشند، طبقات بعدی هیچ سهمی از ماترک مادر ندارند. به این صورت، ابتدا فرزندان و والدین مادر در صورتی که زنده باشند، اموال مادر بین آنها تقسیم می شود و در صورتی که متوفی فرزندی نداشته باشد و همچنین والدین او در قید حیات نباشند، نوبت به طبقه دوم می رسد.

قانون انحصار وراثت مادر

حالت های مختلف انحصار وراثت مادر فوت شده

در بخش قبل، افرادی که در مرحله انحصار وراثت مادر، ارث می برند از دسته خویشاوندان نسبی، مورد بررسی قرار گرفت. حالت های مختلفی که در زمان انحصار وراثت اموال متوفی ایجاد می شود، بستگی به این دارد که ورثه چه کسانی هستند و بعد از فوت مادر چه افرادی از طبقات اول تا سوم در قید حیات هستند تا سهم الارث آنها مشخص شود. بررسی شیوه های تقسیم ارث مادر فوت شده در خصوص این که متوفی در زمان قید حیات، فرزند داشته یا خیر و یا این که پدر و مادر وی زنده هستند، متفاوت است. در ادامه این حالت های تقسیم ارث را به صورت مجزا مورد بررسی قرار می دهیم.

انحصار وراثت مادر با فرض زنده بودن والدین

والدین متوفی در طبقه اول از درجات تقسیم بندی ارث قرار دارند. طبق قانون ارث ایران، از اموال متوفی که مادر است، ارث خواهند برد. در این طبقه، تنها والدین متوفی نیستند که از دارایی وی سهم می برند، بلکه فرزندان نیز شامل سهم الارث می شوند. حال فرض کنید که مادر فوت شده، فرزندی نداشته است یا قبل از مرگ وی، فرزند خود را از دست داده باشد. در این صورت دارایی به جای مانده از متوفی بین والدین تقسیم می شود. بررسی این فرض در ماده 906 قانون مدنی آمده است که بنا بر این ماده، اگر تنها یکی از والدین، زنده باشد، او وارث تمامی دارایی متوفی خواهد بود. در واقع وارث منحصر به فرد دارایی مادر می شود.

نکته حقوقی 2: اما در صورتی که هر دو پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند، به میزان یک سوم از دارایی متوفی نصیب مادر شده و مابقی دارایی، برای پدر است. حال این که اگر مادر، فرزند یا فرزندانی داشته باشد و چگونه بعد از فوت وی، دارایی و اموال به اولاد می رسد، در ادامه به این موضوع می پردازیم.

شیوه تقسیم اموال مادر بعد از فوت وی بین فرزندان

حالت بعدی انحصار وراث مادر، مربوط به فرضی است که فرزندان در قید حیات بوده و متوفی، پدر و مادری نداشته باشد. در این حالت نیز باید این موضوع بررسی شود که تعداد فرزندان یکی یا بیشتر است و همچنین تمامی فرزندان پسر یا دختر بوده و یا این که بین ورثه هم فرزندان پسر و هم دختر است. در صورتی که مادر فوت کرده باشد و والدین او نیز از دنیا رفته باشند، اگر متوفی یک فرزند داشته باشد، تمام ماترک به همان تک فرزند می رسد. با توجه به این که متوفی تنها یک فرزند دارد، تفاوتی بین جنسیت او در خصوص شیوه تقسیم اموال وجود ندارد. حال متوفی بیش از یک فرزند دارد و تمامی فرزندان او هم جنس(همه دختر یا پسر) هستند. تقسیم ماترک بین آنها به طور مساوی و با توجه به تعداد ورثه صورت می گیرد. در حالتی که تعدادی از فرزندان پسر و تعدادی دیگر، دختر هستند، سهم الارث ورثه پسر، دو برابر دختر خواهد بود.

انحصار وراثت همزمان دارایی مادر بین والدین و اولاد

در حالت های قبلی، انحصار وراثت مادر مربوط به حالت هایی بود که یا فرزندان و یا والدین در قید حیات بودند. حال در یک حالت دیگر که به طور همزمان، والدین و اولاد متوفی زنده هستند، باید شیوه تقسیم اموال مادر فوت شده بین آنها مشخص شود. پدر و مادر و فرزندان جزو طبقات اول ارث، محسوب می شوند و نسبت به سهم الارث متوفی، اولویت دارند. به طور کلی، یک ششم از اموال مادر به پدر و مادر او می رسد. از این میزان نیز دو سوم سهم پدر و یک سوم سهم مادر است. ما بقی آن که به غیر از یک ششم اموال متوفی می شود، سهم اولاد است. حال اگر ورثه اولاد هم پسر و دختر باشد، فرزندان مذکر دو برابر مونث، سهم الارث دارند.

نکته حقوقی 3: در صورتی که تعدادی از فرزندان مادر، نتیجه عقد نکاح موقت باشد، این فرزندان همانند فرزندانی که حاصل از عقد دائم هستند، سهم الارث می برد.

انحصار وراثت زن فوت شده

شوهر به عنوان فردی که رابطه سببی با متوفی دارد، بعد از فوت همسر از دارایی وی نیز ارث می برد. نحوه تقسیم دارایی زوجه بعد از فوت به شوهر مطابق با ماده 913 قانون مدنی عمل می شود. در این حالت، میزان سهمی که شوهر از اموال همسر خود به ارث می برد، در حالتی که متوفی، فرزند دارد یا ندارد، فرق دارد. اگر مادر خانواده فوت کند و تا قبل از مرگ او، زوجین فرزندانی داشته باشند، سهم الارث شوهر از اموال متوفی به میزان یک چهارم است و مابقی اموال به فرزندان می رسد. در صورتی که مادر، فرزندی نداشته باشد، نصف اموال او به همسر رسیده و بقیه اموال، سهم سایر ورثه است. در واقع اگر شوهر یا همان پدر خانواده، فرزندی نداشته باشد، از ماترک همسر خود نسبت به فرضی که دارای فرزند باشد، سهم الارث بیشتری خواهد داشت.

میزان سهم الارث فرزند دختر از اموال مادر

فرزند دختر به عنوان ورثه طبقه اول، یکسری حقوق مشخص از اموال والدین خود بعد از فوت آنها دارد. اگر مادری که از دنیا رفته است، تنها یک فرزند دختر داشته باشد، دارایی او متعلق به همان تک دختر است. در صورت متعدد بودن فرزندان دختر، سهم الارث آنها مساوی بین دختران است. در صورتی که فرزند دختر، برادر هم داشته باشد، ارثیه او نصف برادر وی است.

حال در صورتی که متوفی، علاوه بر دختر، مادر او نیز در قید حیات باشد که یک ششم برای مادر و چهار ششم به دختر می رسد. باقی مانده آن مجددا تقسیم شده و یک سهم برای مادر و چهار سهم برای فرزند یا فرزندان دختر است.

نکته حقوقی4: در صورتی که مادر در زمان فوت خود، جنینی داشته باشد که زنده متولد شود، طبق قانون مانند سایر فرزندان، سهم الارث مشخصی دارد؛ چون جنین زنده متولد شده است و سهم او با توجه به پسر یا دختر بودن، متفاوت است.

انجام مراحل انحصار وراثت مادر به چه نحوی است؟

تقسیم اموال مادر بین ورثه، یکسری مراحلی دارد که لازمه آن انجام پروسه مشخص تا صدور گواهی انحصار وراثت است. با توجه به این که مراحل مربوطه، متعدد بوده و به دلیل عدم آشنایی ورثه ممکن است در زمان طی کردن با موانع و مشکلاتی روبرو شوند، توصیه می شود تمامی فرآیند را به کمک وکیل دادگستری انجام دهند.

خلاصه مراحل انحصار وراثت مادر، به شرح زیر است:

• اخذ گواهی فوت متوفی
• حضور در شورای حل اختلاف و پیگیری درخواست
• مراجعه به محضر به همراه ورثه و شهود
• تهیه و آماده کرده مدارک و اسناد جهت طرح دعوا
• تنظیم دادخواست انحصار وراثت
• حضور در مراحل دادگاه(در صورت داشتن وکیل، او به جای ورثه در دادگاه حضور پیدا می کند)

مدارک مورد نیاز جهت انحصار وراثت دارایی متعلق به مادر

در صورتی که ورثه بخواهند تقسیم اموال مادر خود را از طریق پروسه انحصار وراثت انجام دهند، لازم است تا یکسری مدارکی را از قبل آماده و تهیه کنند. مدارکی که ورثه بایستی برای ارائه این درخواست، آماده کنند، به شرح زیر است:

• اصل گواهی مستند به فوت متوفی(مادر)
• استشهادیه تنظیمی در محضر توسط ورثه
• شناسنامه و کارت ملی مادر
• شناسنامه و کارت ملی ورثه
• وصیت نامه
• وکالت نامه وکیل

مزیت بهره مندی از وکیل متخصص برای انحصار وراثت

بهره مندی از وکیل متخصص خانواده در امور ارث، این مزیت را دارد که با توجه به عدم اطلاع و آگاهی ورثه از قوانین ارث و مراحل انحصار وراثت، به ورثه این امکان را می دهد که با شرایط بهتری بتوانند اموال و دارایی والدین را بین خود تقسیم کنند. چه بسا به دلیل سهل انگاری ورثه در انتخاب وکیل، آنها از حق قانونی خود برای تقسیم ارث محروم شوند و همچنین زمینه اختلاف بین وراث برای اموال به جای مانده از متوفی به وجود آید.

برای دریافت نوبت فوری درباره با شماره{09929994973} در تلگرام یا واتساپ در ارتباط باشید.

سخن پایانی

انحصار وراثت مادر به این شکل انجام می شود که ابتدا باید به طبقات ارث که سه گانه هستند، توجه شود. فرزندان و والدین مادر فوت شده در اولویت اول برای ارث بری از اموال متوفی هستند. میزان سهم هر ورثه از طبقات اول در مقاله با فروض مختلف از قبیل این که مادر و پدر متوفی زنده هستند یا در قید حیات نباشند به همراه زنده بودن فرزندان، مورد بررسی قرار گرفت. در هر صورت برای آن که تمامی ابهامات شما در رابطه با موضوع ارث، رفع شود و چنانچه در این زمینه به مشاوره حقوقی یا هر کمکی که از عهده وکیل دادگستری برآید، نیاز داشته باشید، تیم وکالتی ترجمان از صفر تا صد این مراحل در کنار شما خواهد بود.

سوالات متداول

میزان سهم الارث شوهر از اموال همسر بعد از فوت وی چقدر است؟

در صورتی که فرزندی نداشته باشد، یک دوم از دارایی مادر را به ارث می برد.

شرایط سهم الارث فرزند نامشروع چگونه است؟

طبق قانون، فرزند نامشروع سهم الارثی ندارد و به او از دارایی متوفی ارثی نخواهد رسید.

والدین مادر فوت شده از دارایی او چه میزان سهم می برند؟

در صورت عدم داشتن فرزند، یک سوم از دارایی متوفی به مادر و مابقی به پدر می رسد.

انحصار وراثت زن فوت شده چگونه است؟