مراحل انحصار وراثت مادر در سال1404با وکیل با 25 سال تجربه

انحصار وراثت تنها به اموال به جای مانده از پدر، محدود نمی شود. بلکه شاید مادر در زمان قید حیات خود اموالی داشته باشد و در این صورت باید بعد از فوت وی مشخص شود که این اموال به چه کسانی و تا چه میزان می رسد. نحوه انحصار وراثت مادر با پدر تفاوتی ندارد و در هر صورت تعیین سهم الارث مطابق قانون مدنی و طبق درجات ارث، انجام می گیرد. تقسیم ارث بین وراث نیازمند بررسی تخصصی قوانین ارث توسط وکیل دادگستری بوده و به جهت اهمیت این موضوع قصد داریم تا در ادامه به شرایط و نحوه تقسیم ارث از اموال مادر بین فرزندان یا سایر ورثه بپردازیم. همچنین در انتها با معرفی حمیدرضا ترجمان با 24 سال تجربه در امور حقوقی، سعی در آسان تر کردن راه شما داریم. با ما همراه باشید.

مراحل انحصار وراثت مادر 1404

پس از فوت مادر، اولین اقدام قانونی برای تقسیم ارث و تعیین سهم‌الارث هر یک از ورثه، گرفتن گواهی انحصار وراثت است. این گواهی، سندی رسمی از سوی دادگاه است که مشخص می‌ کند چه کسانی از متوفی ارث می‌ برند و سهم هر کدام چقدر است. برای دریافت آن، باید چند مرحله مشخص طی شود.

 برای مشاره تخصصی با بهترین وکیل خانواده تهران با 25 سال تجربه، به صفحه بهترین وکیل خانواده در تهران مراجعه کنید.

۱. جمع آوری مدارک لازم برای انحصار وراثت مادر

در این مرحله وراث باید مدارک لازم را آماده کنند تا بتوانند مراحل قانونی را آغاز نمایند. مدارک مورد نیاز شامل:

• اصل و کپی گواهی فوت مادر

• شناسنامه و کارت ملی متوفی و وراث

• استشهادیه انحصار وراثت (فرم مخصوص با امضای سه شاهد و تأیید شورای حل اختلاف)

• گواهی از ثبت احوال مبنی بر عدم وجود وراث دیگر (در صورت نیاز)

• وصیت نامه (در صورت وجود)

جمع آوری این مدارک، پایه اصلی تشکیل پرونده است و بدون آن دادگاه وارد بررسی نمی‌ شود.

۲. تنظیم و تکمیل استشهادیه انحصار وراثت

استشهادیه فرمی است که در آن سه نفر شاهد رسمی، به آگاهی خود از فوت متوفی و تعداد دقیق وراث شهادت می‌ دهند. این فرم باید با دقت پر شود و امضا ها در دفتر اسناد رسمی یا شورای حل اختلاف تایید شود. هرگونه خطا یا ابهام در نام، کد ملی یا تعداد وراث باعث تأخیر در صدور گواهی می‌ شود. شما می توانید برای دریافت بهترین نوع این سند، به صفحه بهترین متن استشهادیه مراجعه کنید.

۳. ثبت درخواست در شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی

وراث یا وکیل آن‌ ها باید با در دست داشتن مدارک و استشهادیه به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت مادر مراجعه و دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت را ثبت کنند. این کار هم‌ اکنون از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیز انجام می‌ شود و به صورت سیستمی در سامانه ثنا ثبت می‌ گردد.

۴. بررسی و انتشار آگهی در روزنامه

پس از ثبت درخواست، شورای حل اختلاف برای اطمینان از نبود ادعای دیگر، دستور انتشار آگهی انحصار وراثت در یکی از روزنامه‌ های کثیرالانتشار را صادر می‌ کند. در این آگهی از اشخاصی که ادعای وراثت دارند خواسته می‌ شود ظرف یک ماه از تاریخ چاپ آگهی به شورا مراجعه کنند. اگر کسی اعتراضی نداشته باشد، پرونده برای صدور گواهی آماده می‌ شود.

۵. صدور گواهی انحصار وراثت

در صورت نبود اعتراض و کامل بودن مدارک، شورای حل اختلاف گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند. این گواهی شامل موارد زیر است:

• مشخصات کامل مادر متوفی

• نام، نسبت، کد ملی و سهم هر وارث (همسر، فرزندان، والدین و در صورت نبود آنان، سایر بستگان)

• تاریخ فوت و محل صدور گواهی

این گواهی برای انتقال اموال، فروش ملک، آزادسازی حساب‌های بانکی، دریافت سهام یا مطالبات مادر لازم و قانونی است.

۶. در صورت وجود اموال غیرمنقول یا اختلاف میان وراث

اگر مادر ملکی داشته یا بین وراث بر سر ارث اختلاف وجود داشته باشد، پس از دریافت گواهی باید با مراجعه به دفتر اسناد رسمی یا دادگاه حقوقی، نسبت به انتقال یا تقسیم ترکه اقدام شود. در این مرحله بهتر است از وکیل متخصص ارث استفاده شود تا تقسیم به درستی انجام گیرد و مشکلات بعدی پیش نیاید.

✅ جدول جمع بندی مراحل انحصار وراثت مادر

تقسیم ارث بعد از فوت مادر بین چه کسانی انجام می شود؟

یکی از سوالات مهم و پر تکرار در حوزه ارث، آن است که بعد از فوت متوفی که با فرض این که مادر فوت کرده باشد، بعد از فوت وی چه کسانی از اموال او ارث می برند؟ برای پاسخ به این پرسش که پیرامون نحوه تقسیم سهم الارث از اموال مادر، باید درجات و طبقات اصلی ارث را مورد بررسی قرار دهیم. تقسیم بندی طبقات ارث بین خویشاوندان نسبی که به طور کلی شامل سه گروه هستند، موارد زیر را شامل می شود:

• گروه اول: والدین، فرزندان و نوادگان مادر
• گروه دوم: اجداد، برادر و خواهر و فرزندان آنها
• گروه سوم: عمه، عمو، دایی و خاله مادر و فرزندان آنها

به طور کلی بعد از فوت مادر، برای انحصار وراثت به این سه گروه توجه می شود. در ابتدا به طبقه اول توجه می شود و به همین روال برای تقسیم اموال، طبقات بعدی مورد بررسی قرار می گیرند. در واقع تا زمانی که هر یک از افراد هر طبقه، در قید حیات باشند، طبقات بعدی هیچ سهمی از ماترک مادر ندارند. به این صورت، ابتدا فرزندان و والدین مادر در صورتی که زنده باشند، اموال مادر بین آنها تقسیم می شود و در صورتی که متوفی فرزندی نداشته باشد و همچنین والدین او در قید حیات نباشند، نوبت به طبقه دوم می رسد.

قانون جدید انحصار وراثت مادر

حالت های مختلف انحصار وراثت مادر فوت شده

در بخش قبل، افرادی که در مرحله انحصار وراثت مادر، ارث می برند از دسته خویشاوندان نسبی، مورد بررسی قرار گرفت. حالت های مختلفی که در زمان انحصار وراثت اموال متوفی ایجاد می شود، بستگی به این دارد که ورثه چه کسانی هستند و بعد از فوت مادر چه افرادی از طبقات اول تا سوم در قید حیات هستند تا سهم الارث آنها مشخص شود. بررسی شیوه های تقسیم ارث مادر فوت شده در خصوص این که متوفی در زمان قید حیات، فرزند داشته یا خیر و یا این که پدر و مادر وی زنده هستند، متفاوت است. در ادامه این حالت های تقسیم ارث را به صورت مجزا مورد بررسی قرار می دهیم.

انحصار وراثت مادر با فرض زنده بودن والدین

والدین متوفی در طبقه اول از درجات تقسیم بندی ارث قرار دارند. طبق قانون ارث ایران، از اموال متوفی که مادر است، ارث خواهند برد. در این طبقه، تنها والدین متوفی نیستند که از دارایی وی سهم می برند، بلکه فرزندان نیز شامل سهم الارث می شوند. حال فرض کنید که مادر فوت شده، فرزندی نداشته است یا قبل از مرگ وی، فرزند خود را از دست داده باشد. در این صورت دارایی به جای مانده از متوفی بین والدین تقسیم می شود. بررسی این فرض در ماده 906 قانون مدنی آمده است که بنا بر این ماده، اگر تنها یکی از والدین، زنده باشد، او وارث تمامی دارایی متوفی خواهد بود. در واقع وارث منحصر به فرد دارایی مادر می شود.

نکته حقوقی 2: اما در صورتی که هر دو پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند، به میزان یک سوم از دارایی متوفی نصیب مادر شده و مابقی دارایی، برای پدر است. حال این که اگر مادر، فرزند یا فرزندانی داشته باشد و چگونه بعد از فوت وی، دارایی و اموال به اولاد می رسد، در ادامه به این موضوع می پردازیم.

شیوه تقسیم اموال مادر بعد از فوت وی بین فرزندان

حالت بعدی انحصار وراث مادر، مربوط به فرضی است که فرزندان در قید حیات بوده و متوفی، پدر و مادری نداشته باشد. در این حالت نیز باید این موضوع بررسی شود که تعداد فرزندان یکی یا بیشتر است و همچنین تمامی فرزندان پسر یا دختر بوده و یا این که بین ورثه هم فرزندان پسر و هم دختر است. در صورتی که مادر فوت کرده باشد و والدین او نیز از دنیا رفته باشند، اگر متوفی یک فرزند داشته باشد، تمام ماترک به همان تک فرزند می رسد. با توجه به این که متوفی تنها یک فرزند دارد، تفاوتی بین جنسیت او در خصوص شیوه تقسیم اموال وجود ندارد. حال متوفی بیش از یک فرزند دارد و تمامی فرزندان او هم جنس(همه دختر یا پسر) هستند. تقسیم ماترک بین آنها به طور مساوی و با توجه به تعداد ورثه صورت می گیرد. در حالتی که تعدادی از فرزندان پسر و تعدادی دیگر، دختر هستند، سهم الارث ورثه پسر، دو برابر دختر خواهد بود.

انحصار وراثت همزمان دارایی مادر بین والدین و اولاد

در حالت های قبلی، انحصار وراثت مادر مربوط به حالت هایی بود که یا فرزندان و یا والدین در قید حیات بودند. حال در یک حالت دیگر که به طور همزمان، والدین و اولاد متوفی زنده هستند، باید شیوه تقسیم اموال مادر فوت شده بین آنها مشخص شود. پدر و مادر و فرزندان جزو طبقات اول ارث، محسوب می شوند و نسبت به سهم الارث متوفی، اولویت دارند. به طور کلی، یک ششم از اموال مادر به پدر و مادر او می رسد. از این میزان نیز دو سوم سهم پدر و یک سوم سهم مادر است. ما بقی آن که به غیر از یک ششم اموال متوفی می شود، سهم اولاد است. حال اگر ورثه اولاد هم پسر و دختر باشد، فرزندان مذکر دو برابر مونث، سهم الارث دارند.

نکته حقوقی 3: در صورتی که تعدادی از فرزندان مادر، نتیجه عقد نکاح موقت باشد، این فرزندان همانند فرزندانی که حاصل از عقد دائم هستند، سهم الارث می برد.

انحصار وراثت زن فوت شده

شوهر به عنوان فردی که رابطه سببی با متوفی دارد، بعد از فوت همسر از دارایی وی نیز ارث می برد. نحوه تقسیم دارایی زوجه بعد از فوت به شوهر مطابق با ماده 913 قانون مدنی عمل می شود. در این حالت، میزان سهمی که شوهر از اموال همسر خود به ارث می برد، در حالتی که متوفی، فرزند دارد یا ندارد، فرق دارد. اگر مادر خانواده فوت کند و تا قبل از مرگ او، زوجین فرزندانی داشته باشند، سهم الارث شوهر از اموال متوفی به میزان یک چهارم است و مابقی اموال به فرزندان می رسد. در صورتی که مادر، فرزندی نداشته باشد، نصف اموال او به همسر رسیده و بقیه اموال، سهم سایر ورثه است. در واقع اگر شوهر یا همان پدر خانواده، فرزندی نداشته باشد، از ماترک همسر خود نسبت به فرضی که دارای فرزند باشد، سهم الارث بیشتری خواهد داشت.

میزان سهم الارث فرزند دختر از اموال مادر

فرزند دختر به عنوان ورثه طبقه اول، یکسری حقوق مشخص از اموال والدین خود بعد از فوت آنها دارد. اگر مادری که از دنیا رفته است، تنها یک فرزند دختر داشته باشد، دارایی او متعلق به همان تک دختر است. در صورت متعدد بودن فرزندان دختر، سهم الارث آنها مساوی بین دختران است. در صورتی که فرزند دختر، برادر هم داشته باشد، ارثیه او نصف برادر وی است.

حال در صورتی که متوفی، علاوه بر دختر، مادر او نیز در قید حیات باشد که یک ششم برای مادر و چهار ششم به دختر می رسد. باقی مانده آن مجددا تقسیم شده و یک سهم برای مادر و چهار سهم برای فرزند یا فرزندان دختر است.

نکته حقوقی4: در صورتی که مادر در زمان فوت خود، جنینی داشته باشد که زنده متولد شود، طبق قانون مانند سایر فرزندان، سهم الارث مشخصی دارد؛ چون جنین زنده متولد شده است و سهم او با توجه به پسر یا دختر بودن، متفاوت است.

مزیت بهره مندی از وکیل متخصص برای انحصار وراثت

بهره مندی از وکیل متخصص خانواده در امور ارث، این مزیت را دارد که با توجه به عدم اطلاع و آگاهی ورثه از قوانین ارث و مراحل انحصار وراثت، به ورثه این امکان را می دهد که با شرایط بهتری بتوانند اموال و دارایی والدین را بین خود تقسیم کنند. چه بسا به دلیل سهل انگاری ورثه در انتخاب وکیل، آنها از حق قانونی خود برای تقسیم ارث محروم شوند و همچنین زمینه اختلاف بین وراث برای اموال به جای مانده از متوفی به وجود آید.

برای دریافت نوبت فوری درباره با شماره{09929994973} در تلگرام یا واتساپ در ارتباط باشید.

سخن پایانی

انحصار وراثت مادر به این شکل انجام می شود که ابتدا باید به طبقات ارث که سه گانه هستند، توجه شود. فرزندان و والدین مادر فوت شده در اولویت اول برای ارث بری از اموال متوفی هستند. میزان سهم هر ورثه از طبقات اول در مقاله با فروض مختلف از قبیل این که مادر و پدر متوفی زنده هستند یا در قید حیات نباشند به همراه زنده بودن فرزندان، مورد بررسی قرار گرفت. در هر صورت برای آن که تمامی ابهامات شما در رابطه با موضوع ارث، رفع شود و چنانچه در این زمینه به مشاوره حقوقی یا هر کمکی که از عهده وکیل دادگستری برآید، نیاز داشته باشید، تیم وکالتی ترجمان از صفر تا صد این مراحل در کنار شما خواهد بود.

سوالات متداول

میزان سهم الارث شوهر از اموال همسر بعد از فوت وی چقدر است؟

در صورتی که فرزندی نداشته باشد، یک دوم از دارایی مادر را به ارث می برد.

شرایط سهم الارث فرزند نامشروع چگونه است؟

طبق قانون، فرزند نامشروع سهم الارثی ندارد و به او از دارایی متوفی ارثی نخواهد رسید.

والدین مادر فوت شده از دارایی او چه میزان سهم می برند؟

در صورت عدم داشتن فرزند، یک سوم از دارایی متوفی به مادر و مابقی به پدر می رسد.

انحصار وراثت زن فوت شده چگونه است؟