شرایط ارائه درخواست اعسار از مهریه+نمونه دادخواست+مشاوره رایگان

علی رغم این که مهریه، حق قانونی زن در دوران زوجیت بوده، در صورت مطالبه، شوهر موظف است تا وضعیت پرداخت مهریه همسر را مشخص کند. اگر شوهر از پرداخت مهریه، خودداری کند، زن از طریق قانونی، مهریه خود را به اجرا می گذارد. تصور کنید که دادگاه در نهایت، شوهر را محکوم به پرداخت مهریه کرده و در این شرایط، شوهر مالی ندارد تا بتواند حق مهریه زوجه را ادا کند. در این صورت، زوج می تواند تقاضای اعسار طی تنظیم دادخواست نماید. حال این که اعسار از مهریه چیست و چه شرایطی دارد، در این مقاله قصد داریم تا به کمک وکیل متخصص در دعاوی مهریه، به بررسی این موضوع، بپردازیم. همچنین شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره موضوعات پیرامون مهریه، مقاله مهریه را مطالعه بفرمایید.

شما می توانید برای اخذ مشاوره تخصصی درباره مسائل پیرامون این موضوع، با تیم حقوقی حمیدرضا ترجمان با 24 سال تجربه در امور خانواذه با شماره {09929994973} از طریق واتساپ، تلگرام و ایتا در ارتباط باشید.

اعسار از مهریه به چه معنا است؟

ماهیت مهریه، این قابلیت را به زن می دهد که بعد از عقد ازدواج، بلافاصله آن را از شوهر، مطالبه کند. در واقع به همان میزان مهریه تعیین شده در سند ازدواج، زن این توانایی را دارد تا از شوهر بخواهد که مهریه او را پرداخت نماید. در این صورت زوجه امکان ارائه درخواست مطالبه مهریه از طریق دوایر اجراییه ثبت و یا در مواردی نیز از طریق دادگاه را خواهد داشت.

در زمان پرداخت مهریه، شوهر ممکن است با مشکلاتی مواجه شود و قادر به پرداخت مهریه به صورت یکجا را نداشته باشد. در این شرایط، شوهر می تواند درخواست اعسار کند. حال در پاسخ به این سوال که منظور از اعسار مهریه چیست، باید گفت که عدم توانایی زوج نسبت به پرداخت مهریه و تقاضای پرداخت مرحله ای و طی چند اقساط است.

به بیان دیگر، به جهت آن که طبق حکم دادگاه، زوج باید مهریه زوجه را بپردازد و از طرفی نیز توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد، دادخواست اعسار به دادگاه ارائه می نماید که دیگر لازم نباشد مهریه را یکجا و نقدا پرداخت کند.  در هر صورت باید معسر بودن وی نزد قاضی، محرز شود که با پذیرش اعسار شوهر، مهریه را اقساطی پرداخت می کند.

بیشتر بخوانید: صلح عمری برای فرار از مهریه

ارائه درخواست اعسار مهریه

در بخش قبل، با مفهوم اعسار مهریه، آشنا شدیم و عنوان شد که در واقع همان قسط بندی شدن پرداخت مهریه است. علی رغم این که زوجه می تواند از طریق مراجعه به دادگاه و یا دوایر اجراییه ثبت، برای مطالبه مهریه اقدام کند، زمانی شوهر می تواند اقدام به ارائه دادخواست اعسار کند که زن قبل از آن، دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه، داده باشد.

با ارائه درخواست مطالبه مهریه، دادگاه شرایط پرونده را بررسی نموده و در نهایت خوانده (شوهر) را محکوم به پرداخت مهریه خواهد کرد. با قطعی شدن محکومیت زوج به پرداخت مهریه، حال بایستی با توجه به وضعیت مالی خود، اگر توان پرداخت یکجا میزان مهریه مطالبه شده را نداشته باشد، با ارائه مدارک قابل قبول، تقاضای اعسار کند. در واقع می توان گفت که طرح دعوا اعسار از مهریه، یک فرصت قانونی برای شوهر است که از طریق آن، بتواند به صورت اقساطی، مهریه زوجه را پرداخت کند.

نکته حقوقی: لازم به ذکر است که به صرف ارائه دادخواست اعسار، دادگاه زوج را معسر از پرداخت مهریه، تلقی نمی کند. بلکه شرایط مالی او را مورد بررسی قرار داده و اگر مدارک ارائه شده، دلالت بر عدم توانایی مالی شوهر باشد، در این صورت تقاضای اعسار او پذیرفته خواهد شد.

علی رغم این که زوجه می تواند از طریق دادگاه و اداره ثبت، برای گرفتن مهریه خود اقدام کند، اما در رویه حاضر، او می تواند با ارائه سند مهریه، از طریق دوایر اجراییه ثبت، برای اجرا گذاشتن مهریه اقدام نموده و دیگر لزومی برای مراجعه به دادگاه و انجام تشریفات قانونی طرح دعوا و ارائه دادخواست، ندارد.

بیشتر بخوانید: شرایط سه دانگ خانه برای مهریه

درخواست اعسار از مهریه و شرایط آن

به موجب حکم قطعی دادگاه مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت مهریه، به استثنای اموال مربوط به مستثنیات دین، در صورت عدم امکان پرداخت یکجا مهریه، شوهر حق دارد تا با کمک وکیل خود برای طرح دعوا اعسار اقدامات لازم را انجام دهد. ارجاع دادخواست اعسار از مهریه به همان شعبه صدور حکم پرداخت مهریه، انجام می شود.

در هر صورت ارائه این درخواست از جانب شوهر، یکسری شرایطی دارد که باید تمامی آنها به درستی، اجرا شود. شرایط ارائه تقاضای اعسار مهریه، به شرح زیر است:

• درخواست اعسار شوهر، زمانی از طرف دادگاه پذیرفته می شود که اموال و دارایی( به غیر از مستثنیات دین) به نام شوهر نباشد. دادگاه ابتدا این موضوع را بررسی می کند که خواهان دعوا اعسار، به واسطه داشتن اموال و دارایی، وضعیت مناسب مالی دارد یا خیر.
• دو نفر شاهد مرد که طبق قانون شرایط ادای شهادت را داشته باشند، نزد دادگاه حاضر شوند و شهادت دهند که فرد محکوم(شوهر)، هیچ اموالی به نام خود نداشته و از طرفی نیز دارای شغل نبوده و بیکار است و یا در صورت اشتغال، درآمد او به حدی است که پرداخت مهریه را پوشش نمی دهد.
• شوهر، تاجر نباشد. زیرا طبق قانون، طرح دعوا اعسار برای افراد تاجر پذیرفته نمی شود و آنها باید اقدام به اقامه دعوا ورشکستگی دهند.

اعسار مهریه چه قدر طول می کشد؟

مدت زمان رسیدگی به اعسار مهریه بستگی به شرایط پرونده و شلوغی دادگاه دارد. معمولاً پس از ثبت دادخواست اعسار، وقت رسیدگی تعیین می‌شود و قاضی با بررسی مدارک مالی، استشهادیه شهود و دفاعیات زوجه تصمیم می‌ گیرد. در صورتی که مدارک کامل باشد و شهود در دادگاه حاضر شوند، روند رسیدگی سریع‌ تر انجام می‌ شود. دوباره تاکید می شود که بسته به نظر قاضی می تواند متفاوت باشد ولی  به طور میانگین:

• از زمان ثبت دادخواست تا صدور حکم اعسار: ۲ تا ۴ ماه

• در صورت اعتراض زوجه و تجدیدنظرخواهی: ممکن است تا ۶ ماه یا بیشتر طول بکشد

• اگر مدارک ناقص باشد یا نیاز به بررسی‌های بیشتر (مثل استعلام حساب بانکی یا املاک) باشد، این مدت افزایش پیدا می‌کند

نکته حقوقی مهم: در ادامه نمونه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه قرار داده شده است. البته به شما مخاطبان عزیز پیشنهاد می کنیم، حتما قبل از هرگونه اقدامی با وکیل پایه یک دادگستری متخصص امور خانواده مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: مهریه زن خیانتکار

نمونه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

نمونه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

مشخصات دادخواست
مرجع تقدیم: دادگاه خانواده ………
خواهان: آقا / خانم ……… فرزند ……… به نشانی ………
خوانده: خانم ……… فرزند ……… به نشانی ………

خواسته:

صدور حکم اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط مهریه

شرح دادخواست:

اینجانب ……… به موجب عقدنامه شماره ……… مورخ ……… با خوانده محترم ازدواج نموده‌ام. مطابق سند ازدواج، مهریه زوجه ……… سکه بهار آزادی تعیین گردیده است.

با توجه به اینکه توانایی مالی جهت پرداخت یک‌جای مهریه را ندارم و شاغل در شغل ……… با درآمد ماهیانه ……… تومان می‌باشم و هیچ دارایی قابل‌توجهی جز لوازم ضروری زندگی ندارم، لذا امکان پرداخت مهریه به صورت کامل و فوری برایم فراهم نیست.

از آنجا که پرداخت نقدی و یکجای مهریه موجب عسرت و مشقت شدید برای اینجانب و خانواده‌ام می‌شود، به استناد مواد ۱ و ۲ قانون اعسار و ماده ۲ قانون اجرای محکومیت‌های مالی، تقاضای صدور حکم اعسار از پرداخت مهریه و تعیین اقساط متناسب با وضعیت مالی خود را دارم.

دلایل و مستندات:

1. تصویر مصدق عقدنامه

2. گواهی حقوق / فیش حقوقی

3. استشهادیه کتبی شهود مبنی بر عدم توانایی پرداخت مهریه

4. سایر مدارک و مستندات مالی

خواسته نهایی:

صدور حکم اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن بر اساس توان مالی اینجانب

با تقدیم احترام
امضاء – تاریخ

مدارک لازم برای اقامه دعوا اعسار از مهریه

برای طرح دعوا اعسار از مهریه، باید شرایط این دعوا که در بخش قبل به آنها اشاره شد، وجود داشته باشد. با فرض این که تمامی شرایط لازم، وجود دارد، در این صورت شوهر باید ابتدا مدارک مورد نیاز برای ارائه درخواست اعسار خود را آماده کند. یکسری مدارک مهم برای اقامه دعوا اعسار مهریه، عبارتند از:

• ارائه حکم قطعی دادگاه در مورد محکومیت شوهر به پرداخت مهریه
• ارائه لیست کامل از دارایی و اموال شوهر
• ارائه گواهی صادره از طرف بانک در مورد میزان گردش حساب و میزان وجوه نقد و سایر موارد
• فهرست تمامی انتقالات اموال عیر منقول در طی 1 سال گذشته
• استشهادیه شهود(برای تنظیم استشهادیه، نیازی به تنظیم فرم خاص نیست و حداقل دو نفر با ذکر مشخصات و نحوه آشنایی با مرد، نسبت به عدم توانایی شوهر در مورد پرداخت مهریه، شهادت دهند و برگه را امضا کنند)

در واقع می توان گفت که شوهر باید اسناد و مدارکی را در اختیار دادگاه قرار دهد که اثبات کننده عدم توانایی مالی او در پرداخت مهریه باشد. طبیعتا اگر گردش حساب بانکی شوهر در طی حداقل یک ساله گذشته، نشان دهد که دارای گردش مالی نسبتا بالایی بوده و یا وجوه نقد زیادی در حساب او بوده است، می تواند منجر به رد درخواست اعسار شود.

نکته حقوقی: تا زمانی که توانایی مالی شوهر برای پرداخت مهریه ثابت نشود، در صورت ارائه درخواست اعسار، امکان زندانی کردن شوهر، وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: تعدلی مهریه در طلاق

موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت مالی پیرامون اعسار مهریه

در ماده 9 قانون نحوه اجرای محکومیت مالی، نکته مهم در مورد فرد شاهد که در خصوص دعوا اعسار از مهریه، قصد شهادت دارد، بیان کرده است که در این بخش، آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

در این ماده عنوان شده است که شاهد، باید علاوه بر ذکر مشخصات و هویت و همچنین میزان و نحوه درآمد شوهر که مدعی اعسار است، صراحتا به این موضوع، اشاره کند که از وضعیت زندگی و درآمد و به طور کلی امرار معاش او اطلاع داشته و به غیر از اموال مربوط به مستثنیات دین، دارایی دیگری ندارد که از طریق آن امکان وصول مهریه وجود داشته باشد.

در واقع فردی که نسبت به معسر بودن زوج، شهادت می دهد، باید برای دادگاه ثابت کند که به واسطه نسبت فامیلی یا هر طریق دیگری، در مورد وضعیت معاش همسر، اطلاع داشته و عنوان می کند که درآمد او به حدی است که تنها به اندازه گذران زندگی وی است و به حدی نیست که بتواند پرداخت مهریه را پوشش دهد.

مهلت ارائه درخواست اعسار مهریه

برای ارائه درخواست اعسار از مهریه، مهلت قانونی وجود دارد و شوهر هر زمان که تمایل داشت، نمی تواند در این زمینه، اقدام کند. مهات ارائه این درخواست، 1 ماه از تاریخ ابلاغ اجراییه است. یعنی شوهر از تاریخ ابلاغ حکم قطعی محکومیت به پرداخت مهریه و صدور اجراییه از طرف دادگاه به منظور اجرای حکم، حدودا 30 روز فرصت دارد.

در واقع طی این مهلت یک ماهه برای تعیین تکلیف حق مهریه زن، شوهر می تواند مقدمات طرح دعوا اعسار را فراهم نموده و تا زمان انقضای این مهلت، دادخواست خود را تقدیم دادگاه کرده باشد. اگر در این فرصت یک ماهه، شوهر تقاضای اعسار نمود، تا زمان تعیین تکلیف نهایی در مورد این درخواست، نمی تواند جلب شوهر را بگیرد.

در واقع اگر در مهلت تعیین شده، زوج اقدامی برای طرح دعوا اعسار ننماید و از طرفی تکلیف مهریه را معلوم نکرده باشد، زوجه می تواند حکم جلب شوهر را بگیرد. علاوه بر این که در صورت پذیرش درخواست اعسار و به تبع آن، اقساطی شدن پرداخت مهریه، در صورتی که شوهر نتواند اقساط مهریه را پرداخت کند، زوجه می تواند در این شرایط نیز اقدام به اخذ جلب شوهر، کند.

شما می توانید برای اخذ مشاوره تخصصی درباره مسائل اعسار از مهریه، با تیم حقوقی حمیدرضا ترجمان با 24 سال تجربه در امور خانواذه با شماره {09929994973} از طریق واتساپ، تلگرام و ایتا در ارتباط باشید.

زمان مناسب ارائه دادخواست اعسار مهریه

همانطور که گفته شد، شوهر که به موجب حکم دادگاه، محکوم به پرداخت مهریه شده است، طرف مدت یک ماه از ابلاغ اجراییه، فرصت ارائه درخواست اعسار دارد. طبق ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت مالی، در صورتی که مهریه به طرق مذکور در این قانون، امکان استیفا نداشته باشد، به درخواست زوجه، شوهر تا زمان اجرای حکم یا پذیرش درخواست اعسار از مهریه، حبس می شود.

در واقع اگر شوهر در این مهلت سی روزه از تاریخ ابلاغ اجراییه، با ارئه مدارک و مستندات، اقدام به اقامه دعوا اعسار، کرده باشد، طبق قانون، زندانی نمی شود. البته اگر تقاضای اعسار پذیرفته نشود و به نوعی از نظر دادگاه، شوهر معسر نبوده و توان پرداخت مهریه را داشته باشد، امکان زندانی کردن شوهر وجود خواهد داشت.

اعسار زمانی از سوی دادگاه رد می‌شود که قاضی به این نتیجه برسد زوج توانایی مالی کافی برای پرداخت مهریه را دارد و مدارک یا استشهادیه‌های ارائه‌شده خلاف واقع باشد. به عبارت دیگر، اگر مرد بتواند ثابت کند که در عسرت و ناتوانی مالی است، حکم اعسار صادر می‌شود؛ اما در غیر این صورت، دادگاه دادخواست او را مردود اعلام خواهد کرد.

در چه صورت اعسار رد می شود؟

اعسار زمانی از سوی دادگاه رد می‌ شود که قاضی به این نتیجه برسد زوج توانایی مالی کافی برای پرداخت مهریه را دارد و مدارک یا استشهادیه‌ های ارائه‌ شده خلاف واقع باشد. به عبارت دیگر، اگر مرد بتواند ثابت کند که در عسرت و ناتوانی مالی است، حکم اعسار صادر می‌ شود؛ اما در غیر این صورت، دادگاه دادخواست او را مردود اعلام خواهد کرد. در ادامه مهم ترین موارد که باعث رد اعسار از پرداخت مهریه می شود را بررسی کرده ایم:

• ارائه مدارک یا استشهادیه‌های جعلی یا غیرواقعی

• داشتن اموال قابل‌توجه مثل ملک، خودرو یا سپرده بانکی و پنهان کردن آن‌ها

• اثبات توانایی پرداخت مهریه توسط زوجه یا شهود وی

• درآمد کافی و منظم که امکان پرداخت اقساط مهریه را فراهم می‌کند

• عدم همکاری خواهان در ارائه مدارک مالی به دادگاه

اعسار از مهریه تنها در صورتی پذیرفته می‌ شود که مرد واقعاً توان پرداخت نداشته باشد و مدارک معتبر برای اثبات آن ارائه دهد. در غیر این صورت، با وجود دارایی یا درآمد ثابت، دادگاه درخواست اعسار را رد کرده و زوج موظف به پرداخت یک‌جای مهریه خواهد بود.

چند نکته مهم پیرامون درخواست اعسار از مهریه

• تا زمانی که وضعیت پرونده اعسار مهریه، مشخص نشود، زوجه نمی تواند حکم جلب شوهر را اخذ کند.
• اگر شوهر جلب شود، او در صورتی، آزاد شده که زوجه در وهله اول، رضایت دهد یا این که زوج، طبق مقررات صدور قرار وثیقه، وثیقه گذار یا کفیل معرفی کند. در صورت پذیرش وثیقه، زوج موقتا از زندان آزاد می شود تا تکلیف پرونده مهریه او مشخص شود.
• در صورتی که شوهر در مهلت یک ماهه مزبور، درخواست اعسار بدهد، در صورت رد درخواست اعسار وی، در این صورت محکوم به پرداخت یکجا مهریه و توقیف اموال و حتی جلب خواهد شد.
• در صورت آزادی شوهر محکوم به پرداخت مهریه از طریق وثیقه یا کفالت، در صورت رد درخواست اعسار مهریه، به وثیقه گذار یا کفیل، ابلاغ می شود که طرف مهلت 20 روز، شوهر را به دادگاه، معرفی کند.
• در صورت عدم معرفی شوهر توسط وثیقه گذار یا کفیل، از مالی معرفی شده، به میزان قانونی، معادل با مهریه تقاضا شده، کسر می شود.

وکیل برای اعسار از مهریه

موضوع اعسار مهریه، یک موضوع تخصصی است که برای بررسی دقیق پرسش های متقاضیان، لازم است که با وکیل کاربلد در این زمینه، مشورت شود. با توجه به این که برخی از قوانین این حوزه، ابهاماتی داشته و از طرفی، یکی از حقوق اصلی زن در دوران زندگی، یعنی مهریه، مورد بحث است، لذا توصیه می شود در این زمینه حتما با وکیل با تجربه و دارای دانش کافی حقوقی در امور دعاوی خانواده، مشاوره بگیرید. از این رو، شما می توانید سوالات تخصصی خود در مورد اعسار از مهریه با تیم وکالتی ترجمان با بیش از دو دهه تجربه در امر وکالت، مطرح کنید. برای دریافت مشاوره و گفتگو با برترین وکلا دادگستری حال حاظر کشور، از طریق راه های ارتباطی درج شده در سایت، اقدام نمایید.

شما می توانید برای اخذ مشاوره تخصصی درباره مسائل اعسار از مهریه، با تیم حقوقی حمیدرضا ترجمان با 24 سال تجربه در امور خانواذه با شماره {09929994973} از طریق واتساپ، تلگرام و ایتا در ارتباط باشید.

جمع بندی

طبق قانون، زن زمانی که از طریق راه های قانونی، مهریه خود را مطالبه می کند، شوهر موظف است که تکلیف حق مهریه او را مشخص کند. در صورتی که شوهر، محکوم به پرداخت مهریه شده باشد، دو راه پیش رو دارد. اول این که اگر توانایی مالی دارد و می تواند مهریه را به صورت یکجا پرداخت کند، در این زمینه فورا اقدام کند. راه دوم این است که اگر قادر به پرداخت مهریه به صورت یکجا نیست، می تواند دعوای اعسار از پرداخت مهریه، مطرح نموده تا در نهایت، پرداخت مهریه برای او، اقساطی شود. برای طرح این دعوا، شرایطی لازم است که در هر صورت، با ارائه لیست اموال و دارایی و صورتحساب بانکی و شهادت شهود، برای دادگاه ثابت شود که شوهر، توان مالی کافی نداشته و بر اساس میزان درآمد او، اقساط مهریه را تعیین کند. شوهر نیز از تاریخ صدور اجراییه به مدت سی روز فرصت دارد تا اگر امکان تادیه مهریه را ندارد، تقاضای اعسار کند تا طبق شرایط گفته شده در نهایت، وضعیت پرداخت مهریه همسر، معلوم شود.

سوالات متداول

اعسار از پرداخت مهریه چه شرایطی دارد؟

شرایط ارائه درخواست اعسار از مهریه همه آنها منتهی به این موضوع می شود که شوهر به لیل عدم برخورداری از اموال و عدم تمکن مالی، توانایی این را ندارد که مهریه زن را به صورت یکجا پرداخت کند.

به صرف این که شوهر درخواست اعسار بدهد برای پرداخت مهریه، معسر شناخته می شود؟

خیر، باید با ارائه مدارک و ادله معتبر ثابت شود که شوهر نمی توان مهریه را پرداخت کند و با بررسی توسط دادگاه در نهایت قاضی تشخیص می دهد که شوهر، از پرداخت مهریه، معسر است یا خیر.

آیا زن می تواند بابت عدم پرداخت اقساط مهریه حکم جلب شوهر را بگیرد؟

بله، در صورتی که برای شوهر پرداخت مهریه، اقساط تعیین شده و از او پرداخت اقساط، خودداری کند، می تواند حکم جلب او را بگیرد.

اگر مهریه زن به صورت عندالاستطاعه باشد امکان گرفتن حکم جلب مرد وجود دارد؟

خیر در مهریه عندالاستطاعه این حق برای زن وجود ندارد که برای گرفتن حکم جلب شوهر، اقدام کند.

در چه صورت اعسار رد می شود؟

• ارائه مدارک یا استشهادیه‌های جعلی یا غیرواقعی

• داشتن اموال قابل‌توجه مثل ملک، خودرو یا سپرده بانکی و پنهان کردن آن‌ها

• اثبات توانایی پرداخت مهریه توسط زوجه یا شهود وی

• درآمد کافی و منظم که امکان پرداخت اقساط مهریه را فراهم می‌کند

• عدم همکاری خواهان در ارائه مدارک مالی به دادگاه

اعسار مهریه چه قدر طول می کشد؟

اعسار از مهریه یک فرایند کوتاه‌ مدت نیست و بسته به همکاری طرفین و تکمیل بودن مدارک، بین ۲ تا ۶ ماه زمان می‌ برد. هرچه مدارک مالی دقیق‌تر و شفاف‌ تر باشد، روند رسیدگی سریع‌ تر انجام می‌ شود.