تمامی ابعاد و شرایط طلاق غیابی از طرف مرد + مشاوره رایگان

طلاق، آخرین مرحله از زندگی مشترک زن و شوهری است که در نهایت منجر جدایی طرفین، می شود. قانون ایران، درخواست طلاق را برای هر کدام از زن و مرد به طور جداگانه، پیش بینی نموده است و طبق شرایطی که عنوان شده است، مرد می تواند بدون رضایت همسر، دادخواست طلاق به دادگاه ارائه نماید. حال در این صورت، پرونده طلاق برای رسیدگی به یکی از شعبات دادگاه خانواده، ارجاع داده می شود و قاضی با تشکیل جلسات دادرسی و بررسی مدارک و دلایل موجود، در نهایت حکم مقتضی را صادر می کند. بنا به شرایطی که در قانون آیین دادرسی مدنی، عنوان گردیده است، این امکان وجود دارد که رای طلاق به صورت غیابی و بدون آن که زوجه یا وکیل وی، در جلسات دادگاه حضور داشته باشند، صادر شود. عدم حضور زوجه و وکیل او به عنوان خوانده دعوا، در جلسات دادرسی، تنها بخشی از شرایط طلاق غیابی است و در قانون، شرایط دیگری برای این عنوان در نظر گرفته شده است. بنابراین در این مقاله، سعی شده است به شرایط طلاق غیابی از طرف مرد و ابعاد حقوقی آن، پرداخته شود که پیشنهاد می کنیم تا انتهای مطلب، با ما همراه باشید.

در رابطه با دعاوی طلاق، چنانچه سوالات حقوقی زیادی دارید که نیاز است به صورت تخصصی به موضوع شما رسیدگی شود، کافیست با دریافت نوبت مشاوره از طریق شماره  09929994973 با کارشناسان ما ارتباط داشته باشید و هرگونه سوال حقوقی در مورد طلاق از طرف مرد، طلاق توافقی و راه های قانونی برای طلاق گرفتن زوجه به صورت یکطرفه و موضوعاتی از این قبیل، دارید، با وکیل خانواده، در میان بگذارید.

درباره طلاق غیابی از طرف مرد

طلاق به عنوان یکی از دعاوی پرکاربرد حوزه قضایی، بیشترین حجم پرونده های دادگاه خانواده را به خود اختصاص داده است. طلاق، در شرع اسلام، تحت هیچ عنوان مورد پسند نبوده و چه بسا زن و مرد را از انجام آن، نهی کرده است. اما در هر صورت، قانون ما، طلاق را به عنوان آخرین راه حل برای جدا زن و شوهر تعیین کرده است که البته شرایط سخت و دشواری را در این زمینه، در نظر گرفته است تا زوجین به راحتی نتوانند از هم جدا شوند.

یکی از انواع طلاق بنا به شخص درخواست کننده، طلاق از طرف مرد است. قانونگذار، شرایط مردان را برای طلاق دادن همسر خود تا حد زیادی، همواره کرده است و از طرفی نیز صراحتا عنوان کرده است که مردان، تا زمانی که تکلیف پرداخت حقوق قانونی زن در دوران عقد نکاح را مشخص ننمایند، نمی توانند برای طلاق اقدام کنند. پر واضح است که بنا بر قانون مدنی، زوج، بدون دلیل این امکان را دارد تا با ارائه درخواست طلاق از زوجه، جدا شود، اما پذیرفته شدن این درخواست از طرف دادگاه، منوط به پرداخت کلیه حقوق زن است.

شوهری که هنوز مهریه خانم را تعیین تکلیف ننموده است و یا در پرداخت تامین هزینه های زندگی و در اصلاح نفقه زوجه، کوتاهی کرده است، دادگاه اجازه جدایی مرد از زن را نمی دهد. حال تصور کنید، شوهر در اقدام قانونی، مهریه، نفقه و سایر حقوق همسرش را پرداخت نموده و یا تکلیف پرداخت آنها را مشخص نموده است و مقدمات ارائه درخواست طلاق به دادگاه را فراهم می نماید. دادخواست طلاق به همراه سایر مدارک ضمیمه شده، ثبت می شود و پرونده جهت رسیدگی و صدور حکم طلاق به درخواست خواهان، به یکی از مجتمع های قضایی خانواده، ارسال می گردد.

طبق قانون، طرفین دعوا در مرحله رسیدگی بدوی، باید حضور داشته باشند تا قاضی با بررسی اظهارات طرفین و مدارکی که ارسال می کنند، بتواند با رعایت اجرای قانون، حکم را صادر کند. در این صورت بنا به دلایل غیر موجه، خوانده دعوا که همان زوجه می شود، یا وکیل او، در وقت جلسه رسیدگی تعیین شده، حضور پیدا نمی کنند و در این صورت دادگاه، ناچار است رای طلاق را به شکل غیابی صادر کند. در رابطه با این که صدور حکم غیابی طلاق از طرف مرد به این شیوه و برخلاف رویه عادی که به صورت حضوری انجام می شود، صورت می گیرد، اقداماتی است که از طرف خوانده دعوا، انجام می گیرد. بنابراین، شوهر به عنوان خواهان، نقشی در صدور حکم غیابی ندارد و این طرف مقابل دعوا است که مسبب این شرایط می شوند.

شرایط قانونی صدور حکم طلاق از طرف مرد به صورت غیابی

همانطور که گفته شد، طلاق غیابی از طرف مرد، در واقع نوعی از طلاق است که طی آن، مرد درخواست طلاق را شخصا به دادگاه، می دهد و زوجه یا وکیل وی در جلسات دادگاه حضور ندارند تا از خود دفاعیاتی انجام دهند و اظهاراتی را برای پیروز شدن در دعوا، مطرح کنند. البته عدم حضور خوانده و وکیل او در جلسات رسیدگی، تنها یک مورد از شرایط طلاق از طرف زوج به صورت غیابی است. در این بخش، تمام شرایط قانونی برای آن که دادگاه این اختیار را داشته باشد تا حکم پرونده طلاق را به شیوه غیابی صادر نماید.

لازم به ذکر است که صدور حکم طلاق به این شیوه، برای زن، دارای معایبی است و با توجه به این که زوجه در دادگاه حضور ندارد تا از خود نزد قاضی دفاعیاتی داشته باشد و بتواند رای را به نفع خود بگیرد و در نهایت مانع از وقوع طلاق شود. رای غیابی طلاق در صورت پذیرفته شدن اظهارات و مدارک ارائه شده از طرف مرد که دال بر پرداخت حقوق زن است، می تواند بر علیه زوجه و به نفع زوج، تمام شود. البته، زوجه می تواند نسبت به این حکم، اعتراض خود را مطرح نماید که در غالب واخواهی شناخته می شود و در ادامه به شرایط و نحوه واخواهی از حکم غیابی طلاق نیز می پردازیم.

صدور حکم غیابی طلاق از جانب مرد، در ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی عنوان شده است. این ماده به طور کلی، شرایط صدور احکام غیابی را بیان نموده است و تنها اختصاص به دعاوی طلاق ندارد. این شرایط، به شرح زیر است:

عدم حضور خوانده یا وکیل در جلسات دادرسی

یکی از شرایط ذکر شده در قانون آیین دادرسی مدنی، برای صادر شدن احکام غیابی از جمله احکام طلاق، عدم حضور خوانده، وکیل خوانده یا نماینده قانونی وی در هیچ کدام از جلسات دادرسی است. با بررسی دقیق این شرط، متوجه این موضوع، می توان شد که هیج اجباری برای حضور خوانده در جلسه رسیدگی نیست، بلکه وکیل یا نماینده قانونی خوانده می توانند در دادگاه حضور داشته باشند و در صورت حضور، مانع از صدور حکم غیابی می شود.

علاوه بر این، قانونگذار عنوان کرده است که در هیچ کدام از جلسات، حضور نیابند. در واقع اگر پرونده طلاق از طرف مرد، به نحوی پیش برود که قاضی، تشخیص بدهد، برای صدور حکم، یک جلسه کافی نیست و بایستی تعداد جلسات بیشتری تشکیل شود. در این صورت، اگر زوجه یا وکیل او در جلسه اول حاضر بشوند اما در جلسه دوم و یا جلسات بعدی حضور پیدا نکنند، نمی تواند دلیل موجهی برای صدور حکم غیابی طلاق باشد. بنابراین، عدم حضور زوجه و وکیل وی در هیچ کدام از جلسات تشکیل شده دادگاه باید ثابت شود تا به عنوان شرط اولیه صدور حکم غیابی طلاق، پذیرفته شود.

عدم ارسال لایحه و دفاعیات مکتوب در دادگاه

شرط دوم حکم غیابی طلاق از طرف مرد، عدم ارسال لایحه تا زمان استقرار جلسات رسیدگی یا عدم دفاعیات به صورت مکتوب نزد دادگاه است. قانون کشور ما، طرفین دعوا را برای گرفتن وکیل، اجبار نکرده است و از این رو در این پرونده، زوجه می تواند از طریق وکیل خود اقدام به ارسال لایحه نماید و یا این که شخصا در این زمینه اقدام کند. در هر صورت، اگر زوجه امکان حضور در جلسات را ندارد و یا این که برای پرونده، وکیل گرفته است و وکیل خوانده، علی رغم عدم حضور در جلسه، لایحه مکتوب نیز ارسال ننماید، از منظر دادگاه، شرط دوم برای صدور غیابی حکم طلاق، فراهم است. در رویه قضایی، مرسوم است که طرف دعوا، اقدام به ارسال لایحه دفاعیه کند، حتی اگر در جلسه به صورت فیزیکی حضور نداشته باشد، در حکم حضور داشتن در جریان رسیدگی است و در این صورت، حکم دادگاه، حضوری است.

زمانی که زوجه برای طرح دعوا طلاق که همسرش علیه او مطرح نموده است، اقدام به گرفتن وکیل می کند، حضور وکیل و ارسال لایحه به دادگاه از وظایف وکیل است و در صورتی که هیج کدام از این امور، انجام نشود، طبق قرارداد وکالت، زوجه حتی می تواند از وکیل خود نیز شکایت کند. در واقع صدور رای غیابی به هر نحوی می تواند به ضرر زوجه باشد و از این رو به دلیل آن که وی نتوانسته است با حضور در جلسات به هر شکل، از حقوق خود دفاع کند و بتواند قاضی را برای عدم صدور حکم طلاق متقاعد نماید.

بنابراین حتما در انتخاب وکیل خود در پرونده طلاق، به سوابق و تجربه وی توجه داشته باشید و همچنین میزان سواد حقوق و شهرت وی را مورد بررسی قرار دهید تا با مشکلات احتمالی در جریان رسیدگی مواجه نشوید. از این رو برای اعتماد کامل از انجام روال معمول پرونده طلاق و این که بتوانید به حقوق قانونی خود برسید، می توانید با تیم حقوقی وکالتی ترجمان که متشکل از وکلا پایه یک دادگستری مجرب و حرفه ای است، در ارتباط باشید.

ابلاغ قانونی به خوانده

با در نظر گرفتن دو شرط قبلی، آخرین شرطی که در قانون آیین دادرسی مدنی برای صدور حکم غیابی طلاق از طرف مرد، در نظر گرفته است، نحوه ابلاغیه به خوانده است. در واقع اگر اخطاریه ارسال شده به خوانده به صورت ابلاغ واقعی باشد، امکان صدور حکم غیابی برای پرونده طلاق به درخواست شوهر، وجود ندارد. قانونگذار، صراحتا مشخص کرده است که ابلاغ به خوانده در صورتی که به صورت قانونی باشد، شرایط غیابی بودن حکم را دارد؛ در غیر این صورت، حکم مانند سایر احکام و طبق روال عادی به شیوه حضوری، صادر می گردد.

اگر ابلاغیه واقعی به خوانده صورت گرفته باشد، این مفهوم را دارد که خود شخص خوانده نیز در جریان پرونده و طرح دعوایی که علیه وی صورت گرفته نیز شده است، پس در نتیجه طبیعتا از لحاظ قانونی، نمی توان حکم دادگاه را غیابی تلقی نمود.

نکات حقوقی مهم در طلاق از طرف مرد به صورت غیابی

در بخش قبل، شرایط لازم برای آن که حکم پرونده طلاق از طرف مرد به صورت غیابی صادر شود، مورد بررسی قرار گرفت. همانطور که عنوان شد، صدور حکم دعاوی حقوقی از جمله طلاق، در صورتی، غیابی صادر می شود که اولا، خوانده در هیچ کدام جلسه دادرسی، حاضر نشده باشد و ثانیا ارسال لایحه مکتوب برای دفاعیات از خود را انجام نداده باشد و ثالثا علی رغم ابلاغ قانونی، وکیل خوانده اعلام حضور در دادگاه، نکرده باشد.

نکته حقوقی: نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، وجود همزمان سه شرط مزبور برای غیابی بودن احکام دعاوی طلاق در حالت که تقاضای طلاق به درخواست زوج، است. در واقع اگر به طور مثال، خوانده در جلسه اول تا آخر دادرسی، حضور داشته باشد اما اخطاریه که برای او ارسال شده است، واقعی باشد، صدور حکم غیابی طلاق، امکان پذیر نیست.

اگر به ابتدای ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی، توجه کنید، قانونگذار عنوان نموده است که اصل بر حضوری بودن احکام دادگاه است. در واقع اگر بین حضوری یا غیابی بودن احکام دادگاه ها، شک و تردید شود،  اصل بر این است که حکم صادره، حضوری است، مگر آن که شرایط قانونی ذکر شده، وجود داشته باشد تا بتوان گفت، دادگاه باید حکم را غیر حضوری یا همان غیابی صادر نماید.

ابطال طلاق غیابی از طرف مرد در چه صورتی امکان پذیر است؟

با بررسی کامل شرایط غیابی بودن طلاق از طرف مرد، حال این پرسش مطرح می شود که اگر در این نوع طلاق، در چه صورتی می توان ابطال طلاق را از دادگاه، تقاضا نمود؟ در طلاق غیابی از طرف زوج، طرف دیگر یعنی زوجه در هیج کدام از مراحل ثبت درخواست طلاق تا صدور حکم حضور ندارد اما بنا به دلایلی مانند عدم وجود شرایط قانونی غیابی بودن طلاق و یا از همه مهم تر، نحوه اجرا و ثبت واقعه طلاق در محضر، می توان برای ابطال طلاق صورت گرفته، اقدام کرد.

ابطال طلاق غیابی عمدتا به واسطه عدم وجود شرایط صحت صیغه طلاق است و به نحوی که ثبت این واقعه بر اساس شرایط مندرج در قانون، صورت نگرفته است. مواردی مانند صیغه طلاق به زبان عربی و به صورتی که دلالت بر قصد واقعی مرد برای طلاق دارد و همچنین برخورداری مرد از شرایط کامل صحت عقل و اختیار و رضایت، از جمله شرایط اساسی صحت ثبت واقعه طلاق است. اما شرایط کامل تری که باید در زمان ثبت طلاق و اجرای صیغه آن، رعایت شود تا در صورت عدم رعایت این موارد، زوجه می تواند برای ابطال طلاق غیابی اقدام نماید، به شرح زیر است:

• فرد طلاق دهنده در شرایط عقل و اختیار نبوده و برای انجام این امر نیز رضایت و قصد نداشته است. به نوعی شوهر، در حالت اکراه و تهدید برای درخواست طلاق، اقدام کرده باشد.
• به کابردن الفاظ عربی مرتبط با طلاق به اشتباه
• الفاظ به کار برده شده در زمان جاری شدن صیغه طلاق، نشان دهنده عدم قصد زوج برای طلاق است.
• عدم وجود شرایط قانونی شهود برای طلاق
• جاری شدن صیغه طلاق به درخواست زوج در شرایطی که همسر او در حالت عادت ماهیانه و نفاس است.
• واقع شدن طلاق به شکل مشروط یا معلق
• جاری شدن صیغه طلاق در مورد خانم های یائسه که ندت زمان کمتر از سه ماه از رابطه زناشویی آنها با شوهر می گذرد.

در صورت وجود هر کدام از شرایط مزبور، زوجه می تواند برای طرح دعوا ابطال طلاق غیابی، اقدامات لازم را انجام دهد. نیازی به وجود همه این شرایط به صورت یکجا، نیست و طی آن، زوجه به کمک وکیل دادگستری متخصص در امور طلاق و یا با دریافت مشاوره حقوقی تخصصی که در جلسه مشاوره، تمامی راهکارهای قانونی، داده شده باشد، اختیار طرح شکایت مزبور را خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: طلاق قبل از دخول

هزینه طلاق غیابی به درخواست مرد سال 1404

هزینه طلاق غیابی از طرف مرد، در خصوص مراحل رسیدگی و ثبت دادخواست، هزینه های مشخصی دارد اما در ارتباط با این که خواهان، برای این پرونده، وکیل گرفته است یا این که شخصا، اقدام کرده است، هزینه آن، متفاوت است. به طور کلی موارد دخیل در هزینه درخواست طلاق غیابی شامل تنظیم و نگارش دادخواست توسط وکیل، ثبت دادخواست و ارسال پرونده به دادگاه، مشاوره طلاق و داوری توسط داور در این دعوا است. در نهایت نیز برای اجرای ثبت طلاق باید به هزینه های مربوط به دفترخانه نیز اشاره نمود. در ادامه هزینه هر کدام به صورت جداگانه، مورد بررسی قرار می گیرد.

• هزینه دادرسی پرونده طلاق غیابی: شامل هزینه ثبت و ارسال و هزینه رسیدگی است، حدودا به مبلغ 4 میلیون ریال است.
• هزینه داوری: بسته به این که دادگاه تعیین نماید یا طرفین اقدام به تعیین آن کنند، حدودا 3 میلیون ریال می شود.
• جلسات مشاوره طلاق: هر جلسه آن حداقل 1 میلیون ریال است که با مجموع پنج جلسه، هزینه 5 میلیون ریالی را به همراه دارد.
• هزینه ثبت طلاق در محضر: البته این موضوع تا حد زیادی به شهری که در آن، ثبت واقعه طلاق صورت می گیرد، وابسته است اما می توان هزینه حداقل 600 هزار تومان در نظر گرفت.
• هزینه مشاوره حقوقی یا حق الوکاله وکیل دادگستری: این موضوع جنبه اختیاری داشته و بیشتر به توافق بین وکیل و موکل، بستگی دارد و نمی توان مبلغ دقیقی را عنوان کرد.

زمانی که زوج، بخواهد درخواست طلاق را نزد دادگاه مطرح کند تا از همسر خود جدا شود، جدای از شرایط قانونی طلاق از جمله تعیین تکلیف حقوقی مالی زوجه، باید به نگارش دادخواست، اقدام نماید. تنظیم دادخواست، امری تخصصی است و عموم مردم یقینا از عهده نگارش آن بر نخواهند آمد. شاید با نگاه اول به فرم تنظیم دادخواست، بتوان گفت که به راحتی می توان، متن درخواست طلاق را نگارش کرد اما دادخواست نویسی، نکات حقوقی ریز و درشتی دارد که نیازمند مراجعه به وکیل دادگستری برای تنظیم آن است.

پس در نتیجه طی کردن مراحل مشاوره طلاق، اجباری است که شوهر باید تمام تعداد جلسات مشاوره که حدودا، پنج جلسه است را شرکت کند تا گواهی تصدیق شرکت در این جلسات به او داده شود تا در نهایت بتواند مراحل بعدی طلاق را انجام دهد.

بیشتر بخوانید:سه طلاقه

تفاوت طلاق غیابی از طرف مرد با طلاق غیابی به درخواست زن

تفاوت عمده طلاق غیابی از طرف مرد با طلاق غیابی که خواهان آن، زن است، در شرایط قانونی درخواست طلاق به دادگاه است. در صورتی درخواست طلاق از طرف زن، صدور حکم آن، غیابی می شود که همان شرایط مندرج در ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی که برای طلاق غیابی از طرف مرد، بیان شد، وجود داشته باشد.

در طلاق غیابی از طرف زن، به دلیل این که شوهر در جلسه رسیدگی که به او ابلاغ شده است، حضور نداشته است و دلیل عدم حضور وی، ابلاغ قانونی بوده است و به نحوی که شوهر، از طرح دعوا طلاق از جانب همسرش، مطلع نبوده و یا در صورت اطلاع به هر نحوی، شوهر یا وکیلش، اقدامی را برای تنظیم و ارسال لایحه دفاعیه، انجام نداده باشد.

طبق قانون مدنی، زمانی زوجه می تواند تقاضای رسمی خود را طی دادخواست به مرجع قضایی بدهد که برای این امر، از دلایل محکمه پسند برخوردار باشد. دلایلی مانند غیبت شوهر به طور متوالی از زندگی خود به مدت 4 سال که در اصطلاح حقوقی، مفقود الاثر شدن شوهر است، می تواند برای طلاق به درخواست زوجه برای دادگاه کافی باشد. دلایل دیگری که زوجه می تواند برای طلاق، اقدام کند، اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر و مشروبات الکی است که در صورت اثبات آن و صلاحدید قاضی، حکم طلاق صادر می شود.

اهمیت داشتن وکیل در دعاوی طلاق

داشتن وکیل در دعاوی طلاق به دلیل حساسیت بالایی که تصمیمات آنها در سرنوشت زندگی زوجین دارد، می تواند اهمیت فراوانی داشته باشد. شرایطی که قانون برای درخواست طلاق از طرف مرد یا زن، در نظر گرفته، متفاوت است. از این رو در پرونده طلاق از طرف مرد، اولین موضوعی که قاضی در جلسه رسیدگی از شما سوال می کند، این است که تکلیف حقوق مالی همسر، مشخص است یا خیر. جدای از این شرایط، دعاوی طلاق، مراحل خاصی دارد که لازم است برای موفقیت در پرونده، حتما در این زمینه وکیل بگیرید یا حتی الامکان، با وکیل دادگستری حرفه ای در دعاوی خانواده، مشورت نمایید.

در صورتی که نیاز به مراجعه وکیل متخصص در امور خانواده از جمله طلاق را دارید، انتخاب موسسه حقوقی ترجمان که متشکل از تیم قوی وکلا دادگستری پایه یک با سابقه و کاربلد است، می تواند گزینه مناسبی باشد.

سخن پایانی

در متن مقاله، شرایط طلاق غیابی از طرف مرد، مورد بررسی قرار گرفت که سه شرط اصلی آن، شامل ابلاغ قانونی به خوانده، عدم حضور خوانده یا وکیل او و عدم ارسال لایحه مکتوب جهت امور دفاعیات، است. البته، شوهر به عنوان خواهان باید نسبت به شرایط لازم برای درخواست طلاق که همان رعایت حقوق مالی زوجه است، توجه داشته باشد، در غیر این صورت، قاضی با تقاضای وی موافقت نکرده و حکم طلاق را صادر نمی کند.  قانونگذار، این حق را به طرف خوانده دعوا طلاق غیابی داده است تا از تاریخ صدور این حکم، به مدت 20 روز فرصت دارد، اعتراض خود را در قالب واخواهی، بیان نماید.

سوالات متداول

• در صورت ابلاغ اخطاریه به صورت واقعی برای خوانده امکان صدور حکم غیابی وجود دارد؟

خیر، یکی از شرایط غیابی بودن حکم طلاق، این است که حتما ابلاغی که به خوانده صورت گرفته است، واقعی نباشد و به صورت قانونی باشد.

• در صورتی که وکیل خوانده در جلسه اول دادرسی حضور داشته باشد، حکم پرونده طلاق می تواند غیابی باشد؟

قانونگذار صراحتا عنوان کرده است که وکیل یا خوانده در هیج کدام از جلسات دادرسی حضور نداشته باشند، حکم غیابی طلاق صادر می شود.

• تکلیف مهریه زوجه در طلاق غیابی از طرف مرد چیست؟

تعیین تکلیف موضوع تمام حقوق مالی زن حتی در طلاق غیابی نیز پا برجا است و شوهر برای درخواست طلاق، باید ابتدا حقوق قانونی همسر را مشخص نماید.