صاحبین املاک از حق و حقوق مشخصی برخوردار هستند و طبق قانون، هیچ کسی نمی تواند برای آن ها مزاحمتی ایجاد کند. مزاحمت برای ملک و املاک افراد، می تواند منجر به طرح شکایت در مراجع قضایی و در نهایت، مجازات کیفری برای افراد مزاحم به همراه داشته باشد. مزاحمت ملکی، علاوه بر جنبه کیفری، دارای جنبه حقوقی است که برای آشنایی کلی با این مباحث، قصد داریم تا در این مقاله با این موضوع و انواع آن و همچنین مصادیق قانونی که برای این نوع از مزاحمت و سایر موضوعات مرتبط با آن، بپردازیم.
مزاحمت ملکی چیست؟
مفهوم ساده و عامیانه مزاحمت از نوع ملکی، این است که به فرض شما، صاحب ملکی اعم از مسکونی یا غیر مسکونی هستید و بنا به دلایلی از شخص یا اشخاصی برای شما، مزاحمت ایجاد می شود و به طور قانونی نمی توانید از حق قانونی که در ملک تحت مالکیت خود دارید، استفاده کنید.
به طور مثال، یکی از حقوق افراد در آپارتمان، برخورداری از حق پارکینگ است و شما به عنوان مالک ملک، باید حق استفاده از آن را داشته باشید. حال در این شرایط، یکی از ساکنین آپارتمان چه به صورت عمدی و چه سهوی، اجازه استفاده از جای پارک خودرو را به شما نمی دهد.
اما اگر بخواهیم مفهوم مزاحمت در ملک از دیدگاه علم حقوق و مطابق با قانون، بیان کنیم، کمی متفاوت از توضیحات فوق است. در واقع مزاحمت برای تصرفات در ملک مالک به گونه ای که وی از حقوق قانونی خود محروم شود، تعریف کلی از مزاحمت از نوع ملکی از لحاظ قانونی است. البته در ادامه، توضیحات بیشتری از انواع مزاحمت به صورت ملکی که در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مجازات اسلامی، بیان شده است، عنوان می نماییم.
مزاحمت ملکی و انواع آن
طرح دعوا مزاحمت برای املاک، حسب مورد دارای جنبه حقوقی و کیفری بوده و بر همین اساس، انواع آن تعیین می شود. دعوا مزاحمت ملکی از منظر حقوقی، می تواند در دسته دعاوی تصرف، قرار بگیرد. البته دعاوی مربوط به تصرف در سه دسته اصلی دعوا ممانعت از حق، دعوا تصرف عدوانی و دعوا مزاحمت مورد بررسی قرار می گیرند که هر یک از آنها، شرایط خاص خود را دارند.
لازم به ذکر است که در تمامی این دعاوی، موضوع اصلی دعوا، مال غیر منقول است و ملک مالک مورد مزاحمت قرار گرفته است. در هر صورت چه جنبه حقوقی و چه جنبه کیفری داشته باشد، مالک می تواند با گرفتن وکیل متخصص، برای گرفتن حقوق قانونی خود در ملک تصرف خود، از طریق دادگاه، مشکل به وجود آمده را پیگیری نماید.
ابتدا، دعوا مزاحمت به صورت ملکی حقوقی را بررسی می کنیم و سپس به وصف مجرمانه و مجازات آن، اشاره خواهیم نمود. با ما در ادامه همراه باشید.
بیشتر بخوانید: مزاحمت تلفنی
جنبه حقوقی دعوا مزاحمت ملکی
دعوا مزاحمت در اموال غیر منقول به عنوان یکی از انواع دعاوی تصرف، مورد توجه قانون آیین دادرسی مدنی، قرار گرفته است. جنبه حقوقی دعوا مزاحمت برای ملک و شرایط آن، مطابق با ماده 160 قانون آیین دادرسی مدنی است.
طبق این ماده، طرح دعوا مزاحمت از طرف متصرف قانونی ملک نسبت به فردی صورت می گیرد که در تصرفات وی، مزاحمت ایجاد نموده است. هر فردی که مالک یک ملکی است، این حق را دارد تا یکسری تصرفات قانونی را در ملک خود انجام بدهد. بنابراین فردی طبق قصد و هدفی مشخص، می آید از چنین حقوق جلوگیری می کند و به نوعی نمی گذارد تا مالک بتواند تصرفاتی در ملک مورد نظر، داشته باشد.
نکته حقوقی: البته توجه داشته باشید که در دعوا مزاحمت ملکی از جنبه حقوقی، فرد مزاحم می تواند ایجاد مزاحمت برای متصرف را به صورت عمدی یا غیر عمدی، انجام داده باشد و از هر لحاظ، در حقوق قانونی مالک، تعرض نموده است.
برای دریافت نوبت فوری با شماره{09929994973} در تلگرام یا واتساپ در ارتباط باشید.
جنبه کیفری دعوا مزاحمت از نوع ملکی
مزاحمتی که در ملک افراد، ایجاد می شود، می تواند رفتاری مجرمانه باشد که در ماده 690 قانون مجازات اسلامی، این نوع دعوا به عنوان هتک حرمت منازل شناخته شده است. مصادیق مختلفی از مزاحمت به صورت ملکی در این قانون عنوان شده است که در نهایت مجازات حبس برای مجرمین در نظر گرفته شده است.
ایجاد مزاحمت در ملک که در این قانون عنوان شده است، برای املاک شخصی و املاک دولتی است که شرایط و مجازات هر کدام فرق دارد. البته وصف کیفری برای مزاحمت در ملک طبق ماده مزبور می تواند مصداق تصرف عدوانی و یا ممانعت از حق نیز باشد. در واقع قانونگذار از لفظ هرگونه تجاوز و تصرف غیر قانونی در ماده استفاده کرده است که بیان کننده ایجاد مزاحمت به هر شکلی که مانع از استفاده و تصرف در ملک مالک یا مالکین شود، است.
شرایط اثبات دعوا مزاحمت ملکی
با توجه به این که دعوا مزاحمت به عنوان یکی از دعاوی تصرف، محسوب می شود، قواعد مشترک در این دعاوی نیز قابل بررسی در دعوا مزاحمت از نوع ملکی نیز است. فردی که این دعوا را در دادگاه، مطرح می کند، باید ثابت نماید که دیگری در ملک وی، به روش های مختلفی، مزاحمت ایجاد کرده است. حال این سوال مطرح می شود که برای اثبات دعوا مزاحمت به صورت ملکی مزاحمت چه شرایطی باید وجود داشته باشد تا در نهایت، دادگاه طبق خواسته خواهان اقدام به صدور رای نماید؟
در پاسخ به این سوال، باید گفت که سه شرط اصلی در طرح این نوع دعوا وجود دارد. در واقع دادگاه در وهله اول، این موضوع را بررسی می کند که ملک مورد ادعا، سابقا در تصرف خواهان بوده است یا خیر. طبیعتا اگر خواهان نتواند سابقه تصرف از طریق مدارک و ادله قانونی برای دادگاه را به اثبات برساند، عملا طرح چنین دعوایی بی فایده است.
در ادامه باید ایجاد مزاحمت از طرف خوانده، ثابت شود که خواهان ادعا دارد که خوانده در ملک تصرف خود برای او به روش های گوناگون، مزاحم شده است. همچنین مزاحمتی که خوانده ایجاد کرده است، نباید با رضایت خواهان باشد و این نوع مزاحمت باید به صورت غیر قانونی باشد.
در واقع اگر خوانده مدعی است که عمل او که در حال حاظر منجر به مزاحمت برای خواهان شده است، با رضایت قبلی وی انجام گرفته و برای ادعای خود، مدارک قابل قبولی داشته باشد، دادگاه به نفع او رای صادر خواهد نمود.
نحوه اثبات طرح دعوا مزاحمت ملکی
در مورد این موضوع که خواهان از چه طریقی و چگونه می تواند ادعای ایجاد مزاحمت برای ملک توسط خوانده را به اثبات برساند، باید موارد ادله اثبات دعوا، مورد بررسی قرار گیرد. یکی از موارد اثبات مزاحمت در ملک خواهان، شهادت شهود است.
شاید افرادی نظاره گر مزاحمت خوانده طی مدت تصرف ملک، باشند که این مورد را می توان به عنوان مدرک اصلی در دادگاه برای اثبات ادعا، استفاده کرد. دلیل دیگر برای اثبات چنین دعوایی، وجود مستندات مانند عکس، فیلم و یکسری اسناد معتبر است.
با توجه به این که طبق قانون، بار اثبات ادعا با خواهان است، بایستی از طریق روش های قانونی ثابت نماید تا در نهایت، دادگاه حکم به رفه مزاحمت خوانده را صادر نماید.
مجازات جرم مزاحمت ملکی در قانون جدید
با تصویب قانون کاهش حبس تعزیری، مجازات جرائمی که دارای حبس بودند، تغییرات قابل توجهی نمود. مجازات جرم مزاحمت به صورت ملکی در حال حاظر با توجه به این که مزاحمت برای ملک شخصی یا دولتی ایجاد شده است، تفاوت دارد.
در صورتی که املاک مورد مزاحمت، متعلق به شخص خصوصی یا غیر دولتی باشد، مجازات حبس آن از پانزده روز تا شش ماه است. در صورت تعلق ملک به نهاد دولتی، مجازات جرم این نوع مزاحمت، حبس از یک ماه تا یک سال است.
راهکار قانونی رفع مزاحمت ملکی
در صورتی که فردی به هر طریقی، مانع از تصرف قانونی شما در ملکتان گردد، در ابتدا سازش و مصالحه را در دستور کار قرار دهید. در صورتی که این روش، کازساز نبود و منجر به رفع مزاحمت ملک نگردید، لازم است تا مراحل شکایت و پیگیری در مراجع قضایی را انجام دهید.
در همین راستا، خواهان باید دادخواستی را به منظور طرح دعوا حقوقی در دادگاه، مطرح نماید. تنظیم دادخواست به دلیل اصولی بودن نگارش آن بهتر است با کمک وکیل دادگستری انجام شود. البته مالک می تواند پیش از ثبت شکواییه مزاحمت ملکی یا تنظیم دادخواست، اقدام به ارسال اظهارنامه به متصرف و مزاحم فعلی نماید و از وی درخواست کند که به ایجاد مزاحمت خود پایان دهد.
بیشتر بخوانید: شکایت از همسایه بابت اضافه بنا
نمونه رای از طرح دعوا مزاحمت ملکی کیفری
در این بخش یک نمونه رای دادگاه بدوی در خصوص طرح دعوا در مورد مزاحمت برای ملک به صورت کیفری آورده شده است که اقامه دعوا از طریق وکلا خواهان و خوانده، صورت گرفته است.
در مورد شکایت آقای …. با وکالت از خانم … علیه آقای … با وکالت از آقای … با موضوع مزاحمت ملکی، به این شرح است که وکیل شاکی، مدعی است در سال 1395، موکل او با متهم به صورت مشترک، اقدام به تاسیس یک فروشگاه تجاری نموده و به صورت توافقی، مدیریت بخش مالی با متهم و مدیریت سایر بخش ها با شاکی است. بعد از گذشت حدود دو سال از تاسیس فروشگاه، متهم از حضور شاکی در فروشگاه خودداری نموده و اقدام به تصاحب حساب مالی فروشگاه به نفع خود می نماید. وکلا طرفین با ارائه مدارک و مستنداتی، از موکلین خود دفاع نموده اند. دادگاه با بررسی محتویات پرونده و مدارک موجود، طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی، طرح چنین شکایت باید از طرف مالک صورت گیرد و لازم است تا اثبات مالکیت از طرف خواهان صورت گیرد که بر اساس مستندات موجود، دادگاه شاکی را مالک فروشگاه تلقی ننموده و هیچگونه اسنادی دال بر اثبات مالکیت بر عین و منافع وجود ندارد. در این صورت، دادگاه ادعای شاکی را فاقد وصف کیفری تلقی نموده و حکم به برائت متهم صادر می نماید.
مشاوره حقوقی با وکیل متخصص پیرامون مزاحمت به صورت ملکی
در مورد پرونده مزاحمت از نوع ملکی به دلیل حساسیت و اهمیت آن، بهتر است برای حل مشکلات حقوقی در این زمینه، ابتدا با گرفتن وقت مشاوره از وکیل دادگستری از مشاوره های او بهره ببرید. وکیل متخصص و کاربلد، در نهایت به شما کمک می کند که مزاحمت ایجاد شده در ملک خود را رفع نمایید.
به همین منظور برای دریافت مشاوره حقوقی پیرامون موضوع مزاحمت ملکی و گفتگو تخصصی با برترین وکلا دادگستری ایران، کافیست با تیم وکالتی وکیل ترجمان از طریق راه های موجود در وب سایت در ارتباط باشید.
برای دریافت نوبت فوری با شماره{09929994973} در تلگرام یا واتساپ در ارتباط باشید.
سخن پایانی
دعاوی تصرف، حجم قابل توجهی از پرونده های قضایی را تشکیل داده اند که می تواند وصف حقوقی و حتی کیفری داشته باشد. ایجاد مزاحمت ملکی که می تواند جنبه کیفری داشته باشد، شرایط آن در ماده 690 قانون مجازات اسلامی، عنوان شده است که بر حسب این که مزاحمت در ملک شخصی یا دولتی صورت گرفته است، میزان مجازات حبس آن متفاوت است. در مورد مزاحمت ملکی حقوقی نیز باید شرایطی از قبیل سابقه تصرف خواهان قبل از ایجاد مزاحمت و همچنین ایجاد مزاحمت بدون رضایت خواهان از طرف خوانده، مورد بررسی قرار گیرد.
سوالات متداول
- در صورتی که خواهان نتواند سابقه تصرف چند ساله خود در ملک مورد ادعا را اثبات نماید، تکلیف پرونده مزاحمت ملکی چه خواهد بود؟
یکی از شرایط مزاحمت ملکی با وصف حقوقی، آن است که خواهان باید بتواند از طریق ارائه اسناد و مدارک قابل قبول، دادگاه را نسبت به سابقه تصرف و حق مالکیت در ملک پیش از ایجاد مزاحمت، متقاعد نماید.
- <strong>جرم مزاحمت ملکی چند سال حبس دارد؟
در صورت شخصی بودن ملک و ایجاد مزاحمت برای آن، میزان حبس از 15 روز تا 6 ماه است و در صورتی که ملک مورد نظر، دولتی باشد، میزان حبس از 1 ماه تا 1 سال است.
- مجازات حبس جرم مزاحمت ملکی درجه چند است؟
مجازات حبس جرم ایجاد مزاحمت در ملک شخصی درجه 7 و در صورت دولتی بودن ملک، حبس آن درجه 6 است.
- مجازات جرم مزاحمت ملکی در قانون جدید چیست؟
در صورتی که املاک مورد مزاحمت، متعلق به شخص خصوصی یا غیر دولتی باشد، مجازات حبس آن از پانزده روز تا شش ماه است. در صورت تعلق ملک به نهاد دولتی، مجازات جرم این نوع مزاحمت، حبس از یک ماه تا یک سال است.
